Bu kış ısınmadan mı yoksa üretimden mi feragat ederiz?
Güven Sak, Dr.
26 Temmuz 2022
Geçen cuma Rusya-Ukrayna savaşı 150’nici gününü doldurdu. Üç günde bitmedi. Birkaç haftada bitmedi. Kaç ay sürer derken artık kaç çeyrek diye sormak makul hale geldi. Savaş daha birkaç yıl sürecek gibi duruyor. Geçenlerde, “artık daha uzun vadeli düşünmeye başlama zamanı” demiş, ilk düşünme konusu olarak da “Türkiye böyle lay lay lom gitmeye devam ederse yakında Polonya ve Macaristan gibi Ukrayna da Türkiye’yi geçer” diye eklemiştim. Hani sonra “gitti kervan kaldık dağlar başında” diye yakınmaya başlamayalım yine.
[Devamı]
Bir başka yavaşlama/daralma sinyali
Fatih Özatay, Dr.
22 Temmuz 2022
Salı günü OECD’nin makine öğrenmesi tekniği kullanarak elde ettiği haftalık büyüme tahminlerine yer vermiştim. En son veri, bayramın hemen öncesine aitti. Son haftalarda Türkiye ekonomisinin önemli ölçüde yavaşladığına dair sinyaller geliyor o tahminlerden.
[Devamı]
Büyüme: Nereye?
Fatih Özatay, Dr.
20 Temmuz 2022
OECD birkaç yıldır haftalık GSYH büyüme tahminleri açıklıyor. Tahminler, makine öğrenmesi teknikleri kullanılarak yapılıyor. Henüz çok az sayıda gözlem var. Bu az sayıda büyüme verisinin, TÜİK’in açıkladığı aylık sanayi üretim endeksinden ve çeyrek yıllık GSYH verilerinden elde edilen artış oranları ile uyumlu olduğu gözleniyor. Az sayıda gözlem olması bilimsel bir karşılaştırmaya izin vermese de OECD’nin bu verisi, yayınlanmasından oldukça sonra açıklanan diğer iki verinin nasıl şekillenebileceğine dair bir fikir verebilir.
[Devamı]
Fırsatı Türkiye yerine Ukrayna kullanabilir mi?
Güven Sak, Dr.
19 Temmuz 2022
Bugün Rusya’nın Ukrayna’ya saldırısının 145. (yazıyla, yüz kırk beşinci) günü. Rusya beklediği gibi üç günde zafere ulaşamadı. Rusya-Ukrayna savaşı yakında beşinci ayını tamamlayıp altıncı ayına girecek.
[Devamı]
Düşük ücret-yüksek kur
Fatih Özatay, Dr.
15 Temmuz 2022
Dün açıklanan mayıs ayı verilerine göre geniş tanımlı işsizlik oranı (işsizler, iş önerilirse çalışmaya hazır olanlar ve ara sıra iş buldukça çalışanların toplamının işgücüne oranı) yüzde 21,7 düzeyinde. Öte yandan çalışanların azımsanmayacak bir kısmı bir sosyal güvenlik şemsiyesi altında değil. Yine TÜİK verilerine göre 2021 sonunda çalışanların yüzde 27,8’i sigortasız çalışıyor. Bekleneceği gibi, bu oran tarımda çok yüksek. Ancak sanayide de az değil: Yüzde 18,3.
[Devamı]
Risk ve kur: Şimdi daha yüksek
Fatih Özatay, Dr.
08 Temmuz 2022
2001 krizi ile karşılaştırıldığında şu anda yaşamakta olduğumuz enflasyonist süreç daha olumsuz gelişiyor. Şimdi hem enflasyon hem de fiyatlar genel düzeyinin artış hızı daha yüksek. Salı günü bu konu üzerinde durmuştum. Sıra döviz kuru ve risk primini (CDS) incelemekte. Ele aldığım dönem enflasyon yazısındaki dönem: 1 Şubat 2001 – 31 Ocak 2022 ile 1 Eylül 2021 – 7 Temmuz 2022 dönemi (ikinci dönemin son günü CDS için 1 Temmuz). Neden bu dönem? 2001 krizi şubat ayının sonuna doğru patlak vermişti. Dönemin Ocak 2002’de bitmesinin ilk nedeni enflasyonun zirve noktasına ulaştığı ay olması. İkincisi, dönemi uzatsaydım 2001 krizi lehine olacaktı; toplam on iki aylık bir dönem ile yetindim. İkinci dönemin başlangıcının Eylül 2021 olmasının nedeni ise sanırım açık: Yaşamakta olduğumuz krizi tetikl
[Devamı]
Daha yüksek ve daha hızlı
Fatih Özatay, Dr.
06 Temmuz 2022
Yılın yarısını geride bıraktık. Açıklanan ekonomik verilerin –hadi neredeyse tamamının demeyim, çok ama çok büyük bir çoğunluğunun sevimsiz olduğu bir altı ay oldu. “En sevimsiz gösterge hangisi?” diye sorarsanız, yanıtım enflasyon olur. Toplumun büyük kısmını, özellikle de dar gelirliyi etkiliyor çünkü. Olumsuz yönde ve derinden.
[Devamı]
Kar suyu
Fatih Özatay, Dr.
29 Haziran 2022
Son yazım “acilen düzgün bir ekonomi programına ihtiyaç var” malumunun ilanı ile bitiyordu. Cuma günü açıklanan BDDK kararından sonra artık ‘acilen’ yerine ‘çok acilen’ demek gerekiyor herhalde. ‘Çok acilen’, çünkü bu gidişle ilginç karar sayısı giderek artacak gibi duruyor.
[Devamı]
Şimdi değilse ne zaman?
Güven Sak, Dr.
28 Haziran 2022
Türkiye’nin içinde debelendiği çukurdan çıkabilmesi için ilk koşulun “artık kazmayı bırakmak” olduğunu söylemiştim. Hatırlayın Birinci Çukur Kanunu’nu. Sonra İkinci Çukur Kanunu ne diyordu? “Artık kazmayı bırakmış olmanız, bir çukurda olduğunuz gerçeğini değiştirmez”.
[Devamı]
Selman ve 40-50 milyar dolar
Fatih Özatay, Dr.
24 Haziran 2022
Salı sabahı birkaç gazetenin internet sayfasına baktım. Suudi Arabistan Veliaht Prensi Selman Ankara’ya geliyormuş. Salı günü resmi görüşmeler varmış. Haberlerin ezici çoğunluğu, Selman’ın gelişini Merkez Bankası’nın (TCMB) döviz rezervleri ile ilişkilendirilmiş. Selman’ın döviz rezervlerimize katkı vermesi bekleniyormuş.
[Devamı]
