İkinci çeyrek ilkinden farklı mı?
Fatih Özatay, Dr.
19 Haziran 2012
2012'nin ilk çeyreğinde yüzde 2'nin altı büyüme şaşırtıcı olmayacak. Daha önemlisi, ikinci çeyrekte de durum farklı olmayabilir. Temmuz ayının başında yılın ilk çeyreğine ilişkin gayri safi yurtiçi hasıla (GSYH) verileri açıklanacak. GSYH yıllık artış hızı 2011’in ilk çeyreğinde yüzde 11,9 gibi çok yüksek bir değere ulaşmıştı. Sonra sürekli düştü ve 2011’in son çeyreğinde yüzde 5,2 olarak gerçekleşti. 2012’nin ilk çeyreğinde çok daha düşük bir değer alması bekleniyor. Yılın ikinci çeyreğini tamamlamak üzereyiz. Bugüne kadar açıklanan verileri son yazılarımda ele alıp değerlendirdim. Bugün, bu verilerin yılın ilk yarısındaki büyüme açısından neler ima ettiklerini ele almak istiyorum.
[Devamı]
Kahire'den Tunus'a mal nasıl gider?
Güven Sak, Dr.
19 Haziran 2012
Türkiye'nin kaderini, ticaretini doğuya doğru çeşitlendirmek değiştirebilir. Ama ticareti öyle çeşitlendirmek kolay değil. Bir şehirden diğerine mal nasıl gider? Şimdi diyeceksiniz ki koyarsın kamyona gider. Söz konusu olan iki şehir, iki farklı ülkedeyse kazın ayağı tam olarak öyle değil. Ülkeden ülkeye mal ve kamyon geçişi olacak. Mal gümrükte uzun uzun beklemeyecek. Kamyoncu öteki memleketi tanıyacak. Ülkenin yolları güvenli olacak. Sayın sayabildiğiniz kadar. O nedenle, mal taşımacılığını daha önce yapılmış, alışılmış olduğu biçimiyle yapmak en iyisi gibi duruyor. Öyle olunca da Mısır’ın başkenti Kahire’den Tunus’un başkenti Tunus’a herhangi bir malı taşımanın en iyi yolu, işi İtalya üzerinden yapmak gibi duruyor. Geçen hafta, İskenderiye’de bana öyle dediler. Kuzey Afrika ül
[Devamı]
Devrim Mısır’ın bakkalları için iyi olmuştur
Güven Sak, Dr.
16 Haziran 2012
Bu hafta Kahire’deydim ve kentte geçirdiğim üç gün boyunca pek çok farklı insanla tanıştım. Bugün müsaadenizle onların hissiyatlarından bahsedeyim. Tahrir devrimcileri genel olarak mutsuzdu. Ülkede bu hafta sonu cumhurbaşkanlığı seçimleri yapılacak. Tahrir devrimcileri sayesinde Mısır’a sonunda seçim sandığı geldi. Müslüman Kardeşler’in adayı Muhammed Mursi. Mursi ve Müslüman kardeşleri 25 Ocak 2011’de Tahrir’de değildi. Meydana üç gün sonra geldiler. Mursi’nin rakibi emekli orgeneral Ahmet Şefik ise Mübarek’in atadığı son başbakandı ve Tahrir’deki protestoları bastırmak için nafile uğraş vermişti. Yani, bu hafta sonu yapılacak seçim yarışına Tahrir’den kimse katılmıyor. Devrimcilerin neden bu konuda pek de memnun olmadıklarını anlamak güç olmasa gerek.
[Devamı]
İşsizlik yine yapıştı kaldı
Fatih Özatay, Dr.
16 Haziran 2012
Küresel krizden önce işsizlik oranı yüzde 10,3'e yapışıp kalmıştı. Şimdi yapışkanlık gösterdiği düzey 1 puan daha düşük. Mart dönemine ait işgücü verileri dün açıklandı. İşsizlik oranı yüzde 9,9, işgücüne katılım oranı yüzde 48,6 ve istihdam oranı yüzde 43,8 olarak açıklandı. Bu rakamlar bir anlam ifade etsin diye, 2011’in aynı dönemindeki değerleri de vereyim: İşsizlik oranı yüzde 10,8, işgücüne katılım oranı yüzde 49,0 ve istihdam oranı yüzde 43,7. Dikkat çeken bazı gelişmeler şöyle: Yerinde sayıyor
[Devamı]
Cari açıktaki iyileşme sürmeyebilir
Fatih Özatay, Dr.
14 Haziran 2012
Avrupa'daki durum dikkate alındığında, bu pazara ihracatımızın artış hızının yükselmesini beklemek gerçekçi değil. Cari işlemler açığı hâlâ oldukça yüksek bir düzeyde olsa da bir süredir belirgin biçimde düşüyor. 2011’in ekim ayında 78.6 milyar dolarla rekor düzeye çıkan son on iki aylık cari açık, nisan ayında 69.2 milyar dolara düştü. Neredeyse 10 milyar dolarlık bir azalış var. Kısa vadede Türkiye’nin en büyük kırılganlık kaynağının cari işlemler açığı olduğu hatırlandığında, olumlu bir gelişme bu. Hafta başında açıklanan nisan ayı ödemeler dengesi verilerindeki tek olumlu gelişme cari işlemler açığının azalması değildi. 2011’in ikinci yarısında giderek derinleşen Avrupa krizi bu açığın finanse edilebilirliği açısından çok büyük soru işaretleri oluşturmuştu. Zaten yüksek cari
[Devamı]
Kredi gelişmeleri önemli olacak
Fatih Özatay, Dr.
13 Haziran 2012
Hafta başında nisan ayı ödemeler dengesi verileri açıklandı. Cari işlemler açığındaki iyileşme devam ediyor. 2011'in Ekim ayında 78.6 milyar dolar ile rekor düzeye çıkan son on iki aylık cari açık, nisan ayında 69.2 milyar dolara düştü. Vurgulanması gereken bir diğer gelişme de dış 'kaynak' girişinin cari açıktan doğan finansman gereksiniminin oldukça üzerinde gerçekleşmesi oldu. Mayıs 2011'den Mart 2012'ye kadar bu iki kez gerçekleşmiş, o aylarda da her iki büyüklük arasındaki fark çok az bir düzeyde kalmıştı. Oysa nisan ayında 5 milyar dolar cari açığa karşın, dış finansman 6.2 milyar dolar oldu.
[Devamı]
Kredi gelişmeleri
Fatih Özatay, Dr.
12 Haziran 2012
Son iki ayda hem tüketici kredilerinin hem de toplam lira cinsinden kredilerin dönemsel değişim hızında önemli bir artış var. Bu satırlar 26 Nisan günü yayımlanan yılın ikinci enflasyon raporunun ‘1.3’ numaralı bölümünden alınma: “Tahminler üretilirken, önümüzdeki dönemde ek parasal sıkılaştırmanın daha sık yapılacağı ve buna bağlı olarak kredilerin yıllık büyüme oranının yüzde 14 civarında seyredeceği varsayılmıştır. Söz konusu varsayımlar altında enflasyonun, yüzde 70 olasılıkla, 2012 yılı sonunda yüzde 5,3 ile yüzde 7,7 aralığında (orta noktası yüzde 6,5), 2013 yılı sonunda ise yüzde 3,4 ile yüzde 7,0 aralığında (orta noktası yüzde 5,2) gerçekleşeceği tahmin edilmektedir.” Kredi arzı artıyor
[Devamı]
Tahrir Meydanı gözüme pek ufak göründü
Güven Sak, Dr.
12 Haziran 2012
82 milyon Mısırlıyla kıyaslandığında Tahrir Meydanı sakinlerinin sayısının pek az olduğunu yaşayarak öğrendik. Geçen akşam Mısır’ın başkenti Kahire’de Tahrir Meydanı’ndan geçtim. Kahire’nin Tahrir Meydanı Hüsnü Mübarek’i deviren 25 Ocak Devrimi’nin merkez üssüydü. Televizyon yayınlarında kocaman görünen ve 2011 yılında beni pek heyecanlandıran Tahrir Meydanı bu kez gözüme pek ufak göründü. 82 milyon Mısırlıyla kıyaslandığında Tahrir Meydanı sakinlerinin sayısının pek az olduğunu yaşayarak öğrendik.
[Devamı]
G-20 gündemi nasıl daha Güneyli hale gelir?
Güven Sak, Dr.
09 Haziran 2012
Bir başka G-20 zirvesine yaklaşıyoruz. Bu kez zirve Haziran ortasında Meksika’nın Los Cabos kentinde yapılacak. G-20, güçlü ekonomilerin liderlerin özünde fikir alışverişinde bulundukları bir platform. Dünyanın en büyük 20 ekonomisinden oluşuyor (İsviçre ile AB delegasyonu vasıtasıyla temsil edilen Hollanda ve İspanya hariç).
[Devamı]
Yılın ilk dört ayında çarklar yavaş döndü
Fatih Özatay, Dr.
09 Haziran 2012
2011'de çok ısınan ekonomiyi soğutma çabalarının aşırıya kaçmış olmasından ürkülmeye başlandığına dair belirtiler var. Geçenlerde ithalat verileri açıklanmış, ben de bu köşede bir değerlendirme yapmıştım. Hem toplam ithalatın hem de enerji dışı ithalatın artış hızı Eylül 2011’den bu yana azalıyordu. Dahası, son aylarda bu iki değişkenin sadece artış hızları düşmüyordu, bir yıl öncesinin aynı dönemine göre daha az ithalat yapıyorduk; ithalat artış hızları eksiye dönmüştü. İthalat ile büyüme oranımız arasında yakın bir ilişki var. Dolayısıyla, en son nisan ayı değerleri mevcut olan ithalat verileri, yılın ilk dört ayında ekonomimizdeki çarkların çok yavaş döndüğünü gösteriyordu.
[Devamı]
