Türkiye, orta sınıfını güçlendirmelidir
Güven Sak, Dr.
29 Haziran 2012
En önemli mesele milletin zenginleşmesi, orta sınıfın güçlenmesidir. Güçlü bir orta sınıf olmadan, yüksek gelirli ülke olunamaz. Ben doğduğumda evde bir buzdolabı vardı. Babam sonraları AEG buzdolabımızın ben doğunca alındığını söylemişti. Hâlâ da öyle diyor. Evde telefon vardı. Telefon uzun yıllar Türkiye’de nadide bir ihtiyaç maddesi olarak kaldı. Eve bir tane bağlatmak için uğraşılırdı. O yıllarda, şehirlerarası konuşmak için, santral vasıtasıyla, her bir konuşmayı ayrı ayrı bağlatmak gerekirdi. Öyle çevir numarayı anında konuş dönemi daha gelmemişti. Televizyon edinmek için 1970’lerin başını beklemek gerekti. Yayın öyle her saat, her zaman, değildi. Üstelik siyah beyazdı. Ama olunca pek keyiflenirdik. Uzay Yolu’nu ilk o vakit seyretmiştim. Buzdolabı ve televizyondan sonra, 19
[Devamı]
İkinci çeyrek büyümesi giderek belirginleşiyor
Fatih Özatay, Dr.
28 Haziran 2012
Nüfus artışından arındırıldığında sıfır büyümenin ya da çok sınırlı küçülmenin ikinci çeyrekte de sürmüş olması ihtimali çok yüksek. Yılın ikinci çeyreğine ilişkin en güncel veri hafta başında Merkez Bankası tarafından açıklandı. Artık haziran ayına ait reel kesim güven endeksinin ve endeksi oluşturan alt kalemlerin değerlerini biliyoruz. Endeksin 100’ün altında değerler alması, endeksin oluşturulmasında kullanılan ankete yanıt veren Türkiye’nin büyük şirketlerinin ekonomiye güven duymadıkları anlamına geliyor. Endeks değeri ne kadar 100’ün altında ise bu güvensizlik o kadar fazla oluyor. 100’ün üzerindeki değerler için tam tersi geçerli. Kriz dönemlerinde, endeks uzun süre 100’ün oldukça altında kalıyor. En son 2008’in sonları ve 2009’un önemli bir kısmında durum böyleydi. 2010
[Devamı]
Önümüzdeki günlerde önemli veriler açıklanacak
Fatih Özatay, Dr.
27 Haziran 2012
Bu haftanın son işgününde mayıs ayına ait dış ticaret verileri yayınlanacak. Yeni haftanın ilk işgününde ise ilk çeyreğe ilişkin gayri safi yurtiçi hasıla verilerini öğreneceğiz. Temmuz ayının ortasına doğru da mayıs ayı ödemeler dengesi rakamları açıklanacak. Bu ayın başındaki ilk yazımda enerji dışı ithalat verileri ile GSYH arasındaki yakın ilişkiye değinmiştim. Bu çerçevede, mayıs ayı dış ticaret verileri ikinci çeyreğe ilişkin büyüme oranımız açısından önemli bir ipucu verecek.
[Devamı]
Hep büyümeden feragat mi edeceğiz?
Fatih Özatay, Dr.
26 Haziran 2012
Türkiye cari işlemler açığını hep büyümesinden feragat ederek mi hafifletecek, önemli bir zafiyet değil mi bu? Ekonomimiz birinci çeyrekte önemli ölçüde yavaşladı. İkinci çeyreğin birinciden bu açıdan çok da farklı olmadığını ima eden göstergeler var. Olsa olsa bu yavaş büyüme döneminin ikinci çeyreğin sonlarına doğru bitmiş olabileceği belirtilebilir. Sonrasında ise Avrupa’daki kriz derinleşmezse görece daha hızlı bir büyüme dönemine girmemiz bekleniyor. Ama sonuçta Orta Vadeli Program’da yüzde 4 olarak tahmin edilen büyüme oranının altında kalma ihtimalimiz oldukça yüksek. Bu durumda cari işlemler açığındaki iyileşmenin, petrol fiyatlarında son zamanlarda gerçekleşen düşmeye karşın birkaç ay sonra durması, sonra da yerini ılımlı da olsa bozulmaya bırakması beklenir. Avrupa’daki
[Devamı]
Kadınlara saygısız ilk 100 ülke arasındayız
Güven Sak, Dr.
26 Haziran 2012
Kadınların işgücüne katılım oranı Kore düzeyine yükselse ekonomimiz 1.1 trilyon dolarlık ekonomi haline hemen geliyor. Çağımızın diğer çağlardan en temel farkı nedir? Bu çağ, bana giderek daha fazla bir hazır listeler çağı gibi geliyor. Dünyanın en büyük meydanları, en kalabalık şehirleri listesi var. Kendi ülkenizi başka bir ülke ile kıyaslamak kolay. Rakamlar kolaylıkla ulaşılabilecek bir mesafede. Eskiden her tür listeyi hazırlamak için çaba sarf etmek gerekirdi. Şimdi çaba harcamadan her tür karşılaştırmayı kolaylıkla yapabilmek, ülkenizin yerkürenin neresinde yer aldığını görebilmek mümkün. Kadınlar için en iyi ve en kötü ülkeler listesi geçen yılın sonunda açıklandı. Listede 165 ülke var. Türkiye, 114. sırada yer alıyor. Türkiye kadınlar için iyi bir ülke değil. Buna göre k
[Devamı]
Türkiye’de kadınlar neden çalışmamaktadır?
Güven Sak, Dr.
23 Haziran 2012
Türkiye’de kadınlar çalışmamaktadır. Türkiye, kadınların işgücüne katılım oranının en düşük olduğu OECD ülkesidir ve karşılaştırmaya Meksika ve Kore de dahildir. Kadınların işgücüne katılım oranı dikkate alındığında, yüzde 30’un altındaki katılım oranıyla Türkiye bugün, İrlanda’nın 1981’de olduğu yerdedir. Daha da önemlisi, bu oran nüfusun çoğunluğu Müslüman olan ülkeler arasında bile en düşüktür. Peki, sorun nedir? Türkiye’de kadınlar neden çalışmamaktadır?
[Devamı]
Biraz da enflasyon üzerine
Fatih Özatay, Dr.
23 Haziran 2012
Petrol fiyatı şu andaki düzeyinde kalırsa, enflasyonun nasıl şekilleneceği döviz kurundaki gelişmelere bağlı olacak. Son yazılarımda ekonomik gelişmelere hep büyüme perspektifinden baktım. Biraz da enflasyon görünümü üzerinde durmak istiyorum. Aralık 2012’den beri yüzde 10 dolaylarında seyreden, nisan ayında da yüzde 11’e ulaşan tüketici enflasyonu mayıs ayında keskin bir düşüş gösterdi. Düşüş bekleniyordu ancak düşüş miktarı beklenenin üzerinde gerçekleşti. Benzer bir olumlu gelişme de enflasyonun ilerideki olası seyri hakkında daha iyi bir fikir veren temel enflasyon göstergesinden geldi. I göstergesi ile ölçülen temel enflasyonun 2010’un son aylarında girdiği artış döneminin sona erdiğine dair işaretler var (Grafik 1).
[Devamı]
Yunanlı gençleri Türkiye'ye mi çağırsak?
Güven Sak, Dr.
22 Haziran 2012
İki Yunanlı yaklaşık bir Alman ediyor. Ama bu arada iki Türk de ancak bir Yunanlı ediyor. Dünya hep değişiyor. Ölülerin yaşarkenki yorumlarının manası bile değişiyor. İnsan neye güveneceğini şaşırıyor. Geçen yıl, Çin’in eski başbakanlarından Çu En Lay’ın Fransız Devrimi’ne ilişkin yorumunun, 1789’daki devrime değil, 1968’deki öğrenci olaylarına ilişkin olduğu ortaya çıkmıştı. Meğer lafın manası çeviri sırasında kayboluvermiş. Ziyaret sırasında Kissinger’ın yanında olanlardan biri öyle açıklamıştı. Hani, Çu En Lay’a “Fransız Devrimi ve Paris Komünü hakkında ne düşünüyorsunuz?” diye sorarlar, O da “Daha yorum yapabilmek için çok erken” der neredeyse iki yüz yıllık hadise için. Bunun hikmeti üzerine ne çok yorum okumuştum. Hepi topu bir çeviri hatasıymış meğer. Arada bir, veri kabu
[Devamı]
İkinci çeyrek ilkinden farklı mı (2)?
Fatih Özatay, Dr.
21 Haziran 2012
Endeksteki aşağıya gidiş süreci ekonomik toparlanmanın ikinci çeyrekte başlamış olabileceği için kanıt mı? İlk çeyrekte yıllık büyüme oranımız yüzde 2’nin altında kalacak gibi duruyor. Kredi hacminin artış hızı nisan ayından itibaren yükselmeye başladı; ilk bakışta, ikinci çeyreğin büyüme açısından birincisinden farklı olabileceğini düşündürebilir. Derine inince, böyle bir yorumun çok da doğru olmadığı anlaşılıyor. İki nedenle: Birincisi, kredi hacmindeki artışın yatırım ve tüketim harcamalarına dönüşerek üretimi canlandırmasının belli bir gecikmeyle olması beklenir. İkinci neden, Merkez Bankası’nın (TCMB) yayımladığı öncü göstergeler endeksinin hareketi.
[Devamı]
Ekonomimizde toparlanma başlıyor mu?
Fatih Özatay, Dr.
20 Haziran 2012
Geçen yılın ilk çeyreğinde çok yüksek bir düzeye ulaşan büyüme oranımız giderek düştü ve bu yılın ilk üç ayında ekonomimizdeki çarklar oldukça yavaş döndü. Muhtemelen ilk çeyrekteki yıllık büyüme oranı yüzde 2'nin altında kalacak. 2011'in son çeyreğindeki yıllık büyüme oranının yüzde 5.2 olduğu hatırlanınca, yüzde 2'nin altının bayağı düşük olduğu ortaya çıkıyor. Çoğu veri, yılın ikinci çeyreğindeki faaliyet hacminin ilk çeyrektekinden çok da farklı olmadığını ima ediyor.
[Devamı]
