Velev ki o politika düşürmüş olsun
Fatih Özatay, Dr.
06 Aralık 2012
Kredi artış oranı, MB'nin kararlarının başlamasından bir yıl sonra, son kararından ise iki çeyrek yıl sonra düşmüştü. Yıllık enflasyon, tahminlere göre, bu arada Merkez Bankası’nın (MB) kendi tahminine göre de düşük bir düzeyde gerçekleşti kasım ayında. Bu olumlu gelişme sayesinde MB’nin rahat bir nefes aldığını düşünebiliriz. Öyleyse hem MB hem de MB ne politika uygulasa kendilerini onu savunmakla görevli hissedenler, bu görece rahat ortamda bazı eleştirileri hemen savunmaya geçmeden durup düşünebilirler. Dolayısıyla eleştiri bir işe yarayabilir. Bu durumda da “Eleştirinin makbulü iyi günde yapılandır” denilebilir. Bu arada not edeyim; zihnimin bir yerine önceden takılmadıysa sonuçta ben uydurmuş oluyorum bu özlü sözü.
[Devamı]
2013'e girerken (1)
Fatih Özatay, Dr.
05 Aralık 2012
2013'e girmemize az kaldı. Birkaç yazı 2013'e ilişkin değerlendirmelerime yer vereceğim. Ekonomik faaliyet hacmini 2012'de etkileyen faktörlerin 2013'te de belirleyici olacaklarını düşünüyorum. Bu nedenle, bu yazıda önce 2012'de büyüme oranımızın yüzde 3'ün biraz altında kalmasına yol açan bu belirleyici unsurları kısaca hatırlatıyorum.
[Devamı]
Kentlerimiz engellileri sevmez abiler
Güven Sak, Dr.
04 Aralık 2012
Kent yöneticileri 100 liralık bir bisiklet sürücüsü ile 100 bin liralık bir otomobil sürücüsünün aynı haklara sahip olduğunun farkında değildir. Ankara engelli vatandaşlarımız düşünülerek tasarlanmamıştır. Düzelteyim: Ankara için projeler geliştirilirken, engelli vatandaşlarımızın çalışabileceği ihtimali hiç düşünülmemiştir. Bir adım daha atayım, müsaadenizle, Türkiye’nin şehircilik geleneğinde böyle bir husus yoktur. Bu da kötüdür. Dünyada 650 milyon engelli var. Dünya nüfusunun yaklaşık yüzde 10’u. Yoksullar arasında engelli olanların oranı daha yüksek. Yüzde 20 diyor bilenler. Engelli olmak, iş bulmayı zorlaştırıyor. Dün, Dünya Engelliler Günü’ydü. Hürriyet gazetesinin konuyla ilgili haberinde “Engellilerin de çalışma hakkı vardır” deniliyordu. Vardır ama bu hakkın Türkiye’d
[Devamı]
Zorunlu karşılık mı başka bir şey mi?
Fatih Özatay, Dr.
04 Aralık 2012
Zorunlu karşılık oranlarının iki kez düşürüldüğü son çeyrekte ise kredi artış oranında belirgin bir düşüş var. Merkez Bankası’nın kredi artış oranını düşürmek için aldığı kararların istenilen sonuçları sağladığı ısrarla söyleniyor. Merkez Bankası’nın hangi raporuna bakarsanız bakın, kredi artış oranını düşürmek amacıyla 2010’un ekim ayından itibaren (lira cinsinden mevduatlara uygulanan) zorunlu karşılık oranlarının yükseltilmeye başlandığı belirtiliyor. Son zorunlu karşılık oranı artışı Nisan 2011’de. Ağustos 2011’den itibaren Avrupa’daki olumsuz gelişmelere bağlı olarak risk alma iştahı azalıyor. 2011 yılında Merkez Bankası bir daha zorunlu karşılık oranını arttırmıyor; aksine 6 ve 27 Ekim’de düşürüyor.
[Devamı]
Muhammed Mursi yönetimde neden başarısızdır?
Güven Sak, Dr.
01 Aralık 2012
Mısır Cumhurbaşkanı, anlaşmayı bağlamak için gereğinden fazla heyecanlanan bir şirket yöneticisi gibi davranmaktadır. Halkın yüzde 50’sinin oyuyla seçilen devrim sonrası devlet başkanı figüründen geriye pek bir şey kalmamıştır. Mursi’nin dönüşümünün nedeni büyük ölçüde önce kendini, Şura Meclisi’ni ve Kurucu Meclis’i tüm mahkeme kararları karşısında dokunulmaz kılması, sonra da ezbere anayasa taslağını referanduma sunmaya karar vermesidir.
[Devamı]
Onca gürültüden temiz sinyal elde etmek (2)
Fatih Özatay, Dr.
01 Aralık 2012
Veri azlığı kötü bir şey ama her zaman tersi doğru değil. Çok fazla veri kafa karıştırabiliyor. Veri azlığı kötü bir şey; karanlıkta karar almak zorunda bırakabiliyor ekonomik birimleri. Ama her zaman tersi doğru değil. Çok fazla veri kafa karıştırabiliyor. Son yazım üzerine bazı mektuplar aldım. Hasan Ersel Hocam, Nobel ödülü sahibi Arrow’un kendisine söylediği bir sözü aktarıyor: “Fazla bilgi yararlı değil, kafa karıştırdığı için zararlıdır.” Eren Ocakverdi ve Cevdet Akçay mektuplarında ‘gürültüden temiz bir sinyal elde etmek’ çabasının ne denli zorlu olduğuna dikkat çekiyorlar. Yayımladıkları raporları yakından izliyorum. Bu raporların bir özelliği de yorumlanması güç bazı verileri daha rahat yorumlanabilir hale getirme uğraşları. Gürültüden doğru sinyali yakalamaya çalışıyor
[Devamı]
CERN'de yerleri bile süpüremeyiz
Güven Sak, Dr.
30 Kasım 2012
Biz doğrudan şirket ve adam seçmeyi tercih ediyoruz. Böyle adam seçerek gidersek, CERN'de yerleri bile süpüremeyiz. Eskiden bir tek diplomatlar için önemli olduğunu düşünüyordum. Şimdi CERN ile ilgili tartışmalar esnasında ufkum açıldı. Artık daha geniş düşünüyorum. Bence kamu görevlilerimiz, daha göreve başlarken Manisa Organize Sanayi Bölgesi’ni mutlaka ziyaret etmeli. Bursa Organize’yi bir görmeli. Gebze Teknoparkı’nda dolaşıp, güzel bir yemek yemeli.
[Devamı]
Onca gürültüden temiz sinyal elde etmek
Fatih Özatay, Dr.
29 Kasım 2012
Veri bolluğu, bol 'gürültü' de yaratıyor. 'Gürültüden temiz bir sinyal elde etmek' ise zor zanaat. Bir aralar müthiş bir ‘veri fakiri’ idi Türkiye. Özellikle büyümeye ilişkin veriler için geçerliydi bu fakirlik. Milli gelir sadece yıllık olarak yayımlanıyordu. Aylık veri olarak sadece elektrik üretimi, çimento üretimi gibi veriler vardı. “Bakın, hükümetimizin ilk yılında şu kadar ton daha fazla çimento ürettik” gibi açıklamalar yapılırdı. İleriye yönelik anket verileri ise hiç yoktu.
[Devamı]
Yılın son çeyreğinde kıpırdanma yok
Fatih Özatay, Dr.
28 Kasım 2012
Geçen hafta dördüncü çeyreğin ilk yarısına ilişkin bazı gözlemlerde bulunmuştum. Bu hafta başında iki önemli veri açıklandı. Bunlardan ilki Merkez Bankası'nın yayınladığı 'reel kesim güven endeksi'. Bu endeks, özel yatırım harcamaları hakkında önemli ipuçları veriyor. Endeksteki yıllık yüzde değişimlerin ulaştığı tepe noktalarının tarihleri ile dibe vurduğu dönemlerin tarihleri, özel yatırımların tepe ve dip noktalarının tarihlerinden önce geliyor. Bu anlamda, özel yatırım harcamaları için öncü bir gösterge sayılabilir güven endeksi.
[Devamı]
Vatandaşın hayatını zorlaştırmanın 384 yolu!
N. Emrah Aydınonat, Dr.
27 Kasım 2012
Eğitim sistemimiz, sosyal bilgiler, vatandaşlık bilgisi ve daha önceleri milli güvenlik derslerinde bize hep iyi bir vatandaş olmak için neler yapmamız gerektiğini öğretmeye çalıştı. Sokaklara çöp atmayacaktık, vergimizi verecektik, kurallara uyacaktık ve uymayanları uyaracaktık, erkekler askere gidecekti, kadınlar da artık devletimiz onlara ne görev biçiyorsa onları yapmaya çalışacaktı. Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları olarak on yıllar boyunca bu görevlerimizi iyi kötü yerine getirmeye çalıştık. Görev bildiğimiz şeyler kimi zaman sıra beklememizi, kimi zaman manasız yolculuklar yapmamızı, kimi zaman ise o gün canı sıkkın olan görevli memuru kızdırmadan sıramızı savmamızı gerektirdi. Bazı görevler çok zorluydu. Mesela, gümrükten mal geçirmek deveye hendek atlatmaktan on seviye yukarıda bir
[Devamı]
