Diyarbakır ve Erbil arasında neden bir iktisadi işbirliği anlaşması yok
Güven Sak, Dr.
21 Kasım 2013
Çağımız öteki çağlara benzemeyen bir çağ. 2008 yılında insanların yarısından fazlası kentlerde yaşamaya başladı. 2030 yılında bu oranının yüzde 60’ı geçmesi bekleniyor. 2050 yılında ise yüzde 70’i geçecek. Halbuki çok değil daha 1990’ların başında bu oran yüzde 40 civarındaydı. İnsanlar hızla kentlerde toplanıyorlar. Ama bakın bütün kentler aynı hızla büyümüyorlar. Hatta bazıları küçülüyorlar. 1950 yılında Amerika’nın Detroit kentinde yaklaşık 2 milyon insan yaşıyordu. Şimdi bu rakam 700 bin civarına düştü. Demek ki neymiş?Kentlerin hızla büyüdüğü bir çağda, bütün kentler ille de büyümüyorlarmış. Bir kentin hayatiyetini devam ettirebilmesi için, kentin yöneticilerinin çaba sarfetmesi gereken bir yeni dönemdeyiz. Bunun örneklerini ise şimdilerde Amerikan kentlerinde görüyoruz. N
[Devamı]
Klasiğe kısmen dönüş...
Fatih Özatay, Dr.
21 Kasım 2013
Merkez Bankası, kısa vadeli piyasa faizlerinin izleyeceği yolun öngörülebilirliğini arttıran bir karar aldı. Bir anlamda, daha 'klasik' bir politikaya dönüş gibi. Merkez Bankası (MB), bankaların kendi aralarında yaptıkları gecelik işlemlerde ortaya çıkacak faizin (kısa vadeli piyasa faizinin), faiz koridorunun üst sınırı olan yüzde 7,75’e yakın bir düzeyde kalmasını sağlayacağını belirtti. Bunu yapmak MB’nin elinde. Bankacılık sisteminin likidite açığı var ve MB’den borçlanmak zorunda. Telaffuz edilen yüzde 7,75’e rağmen birtakım teknik nedenlerle (değiştirilmezler ise elbette), yaygın kanaat, MB’nin bankalara sattığı paranın ortalama maliyetini yüzde 6,75 civarında bir yere getirerek bu işi yapacağı şeklinde. Yüzde 7,75 yok yüzde 6,75 (civarı) karmaşasına rağmen, bu karar, kısa vadeli p
[Devamı]
Sermaye akımlarına bağımlılığı azaltmak; nasıl?
Fatih Özatay, Dr.
20 Kasım 2013
Türkiye ekonomisinin yurtdışından borçlanmaya ne kadar duyarlı olduğu artık herkesin kabul ettiği bir gerçek. Milli geliri hem üretim hem de harcama tarafından ölçebiliyoruz.Harcama tarafından milli gelir tanımını kullanayım. Cari işlemler açığını, tüketim ve yatırım harcamalarımız ile gelirimiz arasındaki fark olarak tanımlamak mümkün. Farklı bir ifadeyle, harcamamız (tüketimimiz ve yatırımımız), gelirimizin ne kadar üzerine çıkıyorsa, cari işlemler açığımız da o kadar yüksek oluyor. Burada bir varsayım, tahmin falan yok. Bu, böyle.
[Devamı]
Halkın kalbini ve beynini kazanmak
Nihat Ali Özcan, Dr.
19 Kasım 2013
Devlet cephesinde PKK sorununu sürüncemeye döken ve onu daha karmakarışık hale getiren bir dizi neden vardı. Bunları mercek altına almak hafta sonu Başbakan Erdoğan’ın yaklaşımını anlamayı kolaylaştırabilir.
[Devamı]
Başarı= Yetenek+Şans
Fatih Özatay, Dr.
19 Kasım 2013
Türkiye'de enflasyonu düşürecek bir politika uygulanıyor mu ki enflasyonumuz 'kalıcı' biçimde düşsün? Başarı=Yetenek+Şans’. ‘Büyük başarı=Biraz daha fazla yetenek+Bol şans’. Bir derginin editörü, yıllar önce bir grup bilim insanından ‘en çok beğendikleri denklemi’ yazmalarını istemiş. Bu denklemler, Nobel ekonomi ödülü sahibi psikolog Daniel Kahneman’ın beğendikleri. Cumartesi günü, Kahneman’ın ‘Düşünme; Hızlı ve Yavaş (Thinking, Fast and Slow)’ kitabından söz etmiştim. ‘Ortalamaya geri dönüş’ başlıklı bölümde, Kahneman, biz fanilerin, şansın başarıda (başarısızlıkta) oynadığı rolü göz ardı edip ortadaki ‘başarı’ ya da ‘başarısızlık’ öykülerine nasıl da nedensel açıklamalar getirdiğimizi çok güzel anlatıyor. İlk örneği İsrail hava kuvvetleri pilotlarının eğitiminden. Vaktiyle,
[Devamı]
Türkiye bir Uruguay olamadı
Güven Sak, Dr.
19 Kasım 2013
İyi yönetilen ülkelerde kararlar başkentlerinde verilir. Diğerlerinde ise kararları başka başkentler verir. Bu aralar dünyada bütün ekonomiler yavaşlıyor. IMF küresel büyüme tahminlerini sürekli aşağıya doğru revize ediyor. Dünyada bütün ekonomiler yavaşlıyor. Ama bazı ülkeler diğer ülkelere göre daha tehlikeli bir biçimde yavaşlıyor. Çin ekonomisi yavaşlıyor. Büyüme oranı yüzde 7’lere düştü. Çin hızlı büyürken, dış ticaret fazlası yüzde 10’lardaydı. O da hızla azaldı, yüzde 2’lere düştü. Türkiye ekonomisi de yavaşlıyor. Büyüme oranımız yüzde 10’dan yüzde 3’lere düştü. Cari işlemler açığımız ise milli gelirin yüzde 10’undan, ine ine yüzde 8’ine indi. Çin dış fazla ile büyüyor, biz dış açık ile büyüyoruz. Çin azıcık yavaşlıyor, dış fazlası hızla dengeye geliyor. Biz hızla yavaşlıy
[Devamı]
Marmaray, İstanbullular için bir nimettir
Güven Sak, Dr.
18 Kasım 2013
Marmaray’ın bedava kullanım dönemi sona erdi. İstanbul’un bir yakasından ötekine Boğaz’ın altındaki tüp geçitten trenle geçmek isteyen İstanbullular bundan böyle para ödeyecekler. Bu vesileyle gecikmiş bir Marmaray değerlendirmesi yapayım ve Marmaray vesilesiyle Anadolu’nun lojistik altyapısı ile ilgili önemli olduğunu düşündüğüm bir noktanın altını çizeyim. Siz hiç Türkiye’nin otoyol haritasına göz attınız mı? Bugün bir göz atın isterim doğrusu. Hem Türkiye’ninkine hem de Kore’ninkine bir bakın. “Yine mi Kore?” demeyin lütfen. Kore, bizim bugünlerde yapmaya çalıştığımızı, son otuz yılda yapabilmiş tek ülkedir. Son otuz yılda orta gelir düzeyinden, yüksek gelir düzeyine sıçrayabilmiş tek ülke. Nasıl olmuş da sıçramış diye meraklananların bu otoyol işini hiç akıldan çıkarmamasın
[Devamı]
Dün dünde kalsa...
Fatih Özatay, Dr.
16 Kasım 2013
Ortalamaya dönüş... Dönmek kader değil elbette. Dönmemek için, dünün dünde kaldığının ayrımında olup 'bugün yeni şeyler yap-mak lazım cancağızım... Yok artık, kasım ayının ortasına geldik. Daha ‘birkaç gün önce’ 2013’te neler yapacağımın planlarını yapmıyor muydum? Nasıl oluyor bu? Koca 2013’te ne yaptım ben? Gazete yazıları, dersler, konferanslar, ‘Finansal Krizler ve Türkiye’ ile ‘Parasal İktisat’ kitaplarımın yeni baskıları için bayağı bir değişiklik uğraşısı (reklama dikkatinizi çekerim), birkaç yeni makale falan... Tamam, benim geldiğim yaşta, ‘durdurun dünyayı, inecek var’ duygusu hâkim duygu olabilir. (Bu özlü sözün anlamı kastettiğim mi acaba?) Ama Allahaşkına, bu kadar da hızlı geçer mi zaman? Aslında temel mesele kasım ayının ortasına gelmemiz değil sanki. Birkaç yı
[Devamı]
Türkiye hâlâ İngilizce konuşamıyor
Güven Sak, Dr.
15 Kasım 2013
İngilizcenin egemenlik alanı zayıflamayacak, genişleyecektir. Dünyayı doğru okumak ve zamanın ruhu ile kavga etmemek hiç bu kadar önemli olmamıştı. Geçenlerde yeni bir raporda Türkiye’nin İngilizce ile problemi ele alınıyordu. Biz şöyle bir ülkeyiz: Çocuklara yaklaşık 1000 saat İngilizce öğrettiğimizi iddia ediyoruz ama sonunda ders alanların yüzde 90’ı İngilizceyi konuşamıyor. English First (EF) dershanesi dünyanın her tarafında İngilizce öğretiyor ve sonra 750 bin test sonucunu dikkate alarak ülkeleri sıraya koyuyor. Türkiye 60 ülke arasında 41’inci sırada yer alıyor. EF’de kötüyüz, TOEFL’da iyi miyiz? Hayır değiliz. Dünyanın en çok kullanılan İngilizce yeterlilik ölçme sınavı TOEFL’da ortalama skorumuz, Sudan gibi Latin alfabesi kullanmayan ülkelerin seviyesinde. Dünyanın 17
[Devamı]
Ankara’da neden bir 3D Printer müzesi kuramıyoruz?
Güven Sak, Dr.
14 Kasım 2013
Çin, bu yılın başında, Beijing’de, üç boyutlu yazıcı (3D Printer) müzesi açtı. Müzede yıllardan beri Çin şirketleri tarafından kullanılan değişik model üç boyutlu yazıcılar bir araya toplandı. İsteyen ziyaretçiler, kendi küçük heykellerini de bu müzede yapabiliyorlar. Bir tarayıcının içinden geçiyorsunuz, ebatlarınız en ince ayrıntısına kadar bir bilgisayar programında toplanıyor. Sonra üç boyutlu çıktınızı bir küçük heykel olarak alıyorsunuz. Çin’de faaliyet gösteren Amerikan şirketleri yıllardır her düzeyde ve her boyutta üç boyutlu yazıcı kullanıyorlar. Kocamanları da var, masa üstü olanları da. Üretim için kullanılanları da var, prototipi bilgisayardan gelen tasarıma dayalı olarak üretmek için kullanılanları da. CNC tezgahlarının yerini alanları da var, onlarla birlikte çalı
[Devamı]
