Ekonomimizdeki son durum hakkında bazı gözlemler
Fatih Özatay, Dr.
13 Mayıs 2015
Son günlerde büyüme oranımız hakkında fikir veren önemli veriler açıklandı. Bunları topluca değerlendirmek istiyorum bugün. Tabloda bazı önemli göstergelere ilişkin bilgi veriliyor. Orada yer alan tüm veriler aylık olarak yayınlanıyor. Ama aylık hareketler çok fazla ‘gürültü’ içeriyor. Bu nedenle üçer aylık toplamlar ve bu toplamların bir yıl öncesinin aynı dönemine kıyasa yüzde ne kadar değiştikleri ile ilgiliyim.Önce geçen hafta sonu açıklanan sanayi üretimine bakalım. Büyüme oranında belirgin bir aşağı düşüş eğilimi var. Bu yılın birinci çeyreğinin büyüme açısından oldukça kötü geçeceği zaten bekleniyordu; sürpriz yok. Kapasite kullanım oranı (KKO) ve reel kesim güven endeksi (RGE) verileri ise biraz daha güncel; nisan ayı rakamları mevcut. KKO ile sanayi üretimi, RGE ile de özel yatırı
[Devamı]
Suriye eksenli askeri, politik gelişmeler
Nihat Ali Özcan, Dr.
12 Mayıs 2015
Esad rejiminin bugünlerde çok ciddi politik ve askeri kriz yaşadığına dair güçlü işaretler var. Rejim şimdiye kadar ayakta kalmayı başarmış olsa da topraklarının büyük kısmında kontrolü kaybetti. İnsan kaynakları azaldı. Ekonomisi hızla küçüldü. Askeri gücü zayıfladı. Meşruiyeti önemli ölçüde erozyona uğradı.
[Devamı]
Maliye politikası boşluğu 2008’den sonra makro istikrarsızlık getirdi
Güven Sak, Dr.
11 Mayıs 2015
Louis Althusser, eskilerde tarihten bahsederken “öznesiz ve ereksiz bir süreçtir” derdi. Ben bir süreden beri Türkiye’nin maliye politikasına bakarken hep bu sözü hatırlıyorum. Zira 2008 yılından beri Türkiye’de maliye politikası başlığı altında alınan kararların makro iktisadi yönetim açısından bir gayesi olmadığı kanaatindeyim. Türkiye’nin maliye politikası, aynı Althusser’in dediği gibi öznesiz ve ereksiz bir süreç biçiminde akıp gidiyor. Bana sorarsanız, Türkiye’nin 2008’lerden beri somut bir maliye politikası bulunmuyor. Bu durumda ortada bir maliye politikası başarısı filan da bulunmuyor. Başarı olması için önce ortada gayesi olan bir programın olması lazım. Ben bu maliye politikası boşluğunun hem 2008’den sonra memlekete makro istikrarsızlık getirdiği hem de Türkiye’nin 2008 küresel
[Devamı]
Yasa dışı göç yolu olarak Akdeniz
Nihat Ali Özcan, Dr.
08 Mayıs 2015
Geçen ay Avrupa Birliği devlet ve hükümet başkanları yasa dışı göç sorunuyla ilgili bir araya geldiler. Toplantı, Akdeniz’de derme çatma teknelerle Libya’dan İtalya’ya ulaşmaya çalışan göçmenlerin dramının ardından gerçekleşti. Tek bir olayda hayatını kaybedenlerin sayısı 700 civarındaydı. Üstelik bir milyon kişi de Avrupa’ya ulaşmak için Libya sahillerinde bekliyordu.
[Devamı]
Türkiye’nin maliye politikası yok hükmündedir
Güven Sak, Dr.
07 Mayıs 2015
Bugün bana Türkiye’nin 3 temel problemini say deseniz, birinci sırada deyip abartmayayım ama ilk 3’ün içinde mutlaka maliye politikasının yok hükmünde olmasını sayarım. Elbette Türkiye’nin 21’inci yüzyılın başındaki ve 15’inci yılındaki kamu maliyesi problemleri aynı değildir ama işe bakın ki, 21’inci yüzyılın başında da 15’inci yılında da Türkiye’de maliye politikasının çerçevesinde bir değişiklik olmamıştır. Bu yanlıştır. İktisadi problemin niteliği değişince iktisat politikası çerçevesi de değiştirilir. Ben Türkiye’nin maliye politikasının gerçeklikle bağının kopmuş olduğunu ve dünde kaldığını düşünüyorum. Bu haliyle Türkiye’nin maliye politikasının yok hükmünde olduğunu rahatlıkla söyleyebilirim. Mevcut çerçevenin mutlaka değiştirilmesi gerektiği kanaatindeyim. Türkiye’de sabah akşam p
[Devamı]
Gelin, bir de şöyle bakın…
Fatih Özatay, Dr.
06 Mayıs 2015
Son haftalarda yükselmesine karşın geçen yılın çok altında seyrediyor petrol fiyatları. Bu gelişme elbette petrol ihraç eden ülkelerden petrol ithal eden ülkelere bir gelir transferi anlamına geliyor. Normalde petrol ithal eden ülkelerde olması gereken şu: Bütçelerinden petrole dayalı ürünlere ve o ürünleri girdi olarak kullanan sektörlerin ürettikleri mal ve hizmetlere ayırdıkları pay azaldığı için, tüketicilerin diğer mal ve hizmetlere daha çok harcama yapmaları beklenir. Farklı bir ifadeyle, petrol fiyatlarındaki düşüş, petrol ithal eden ülkelerde tüketicilerin enflasyondan arındırılmış (reel) gelirlerinin artması demek. Dolayısıyla, bu ülkelerde iç talebin bir ölçüde canlanması beklenir. Mesela ABD ve çoğu Avrupa ülkesi için geçerli bu bekleyiş.Şimdi Türkiye’de Merkez Bankası üzerindek
[Devamı]
Artık bize de akıllı bir devlet lazım
Güven Sak, Dr.
05 Mayıs 2015
Doğrusu ya, ben Batı Asyalıların Doğu Asyalılardan öğrenecekleri pek çok şey olduğu kanaatindeyim. Akıllı devlet bahsi de bunlardan bir tanesi. Bugün Singapur üzerinden başlayayım ve sizinle birkaç gözlemimi paylaşayım. Singapur’da akıllı bir devlet var. Bizim buradaki ise pek de akıllıymış gibi durmuyor. Bu dün o kadar önemli değildi ama artık önemli. Neden böyle? Ne yapmak lazım?
[Devamı]
Deneme tahtası: Yemen
Nihat Ali Özcan, Dr.
05 Mayıs 2015
Obama, geçen eylül ayında ülkesinin El Kaide ile mücadelesinde Yemen’le işbirliğini başarı örneği olarak gösterdi. Arap Yarımadası’ndaki bu önemli ileri karakol, teknolojiye dayalı terörle mücadele stratejisinin önemli “test alanlarından” biriydi. İki ülkenin üst düzey siyasi ve askeri işbirliği sayesinde, İHA (insansız hava araçları) etkili ve yoğun bir şekilde kullanıldı. Öyle ki çoğu zaman ABD askerlerinin yerde operasyon yapmasına lüzum bile yoktu. Ne var ki Yemen’de başlayan siyasi istikrarsızlık ve iç savaş, Obama yönetiminin terörle mücadele fikrinin çok kırılgan olduğunu gösterdi.Stratejinin öteki ayağı
[Devamı]
Türkiye’nin büyüme sürecinde bir devir artık kapanıyor
Güven Sak, Dr.
04 Mayıs 2015
Türkiye bugüne kadar nasıl büyüdü? İlk Dani Rodrik hesaplayıp göstermişti, en son Dünya Bankası’nın Türkiye’nin Dönüşümü raporunda vardı. Türkiye bugüne kadar esasen köyden kente göç sayesinde büyüdü. Vatandaşlarımız köyden kente gelip, çalışmak için tarımdan hizmetler ve sanayiye geçtikçe kişi başına verimlilikleri birkaç kat arttı. Türkiye ekonomisi bu verimlilik artışları sayesinde büyüdü. Yaklaşık son 60 yılımızın özeti aşağı yukarı böyle bir şey. Orhan Pamuk’un son romanı “Kafamda Bir Tuhaflık”, Türkiye iktisat tarihinin son 60 yılını pek güzel özetliyor aslında. Bir ara anlatırım. Bugün derdim başka. Türkiye’nin köyden kente göç sayesinde büyümesi dünde kaldı. Bugün yeni bir yerdeyiz.
[Devamı]
Tercih yapacak cesaret olmadan ileri teknolojili ihracat bu ülkeye zor gelir
Güven Sak, Dr.
01 Mayıs 2015
Türkiye’nin toplam ihracatı içinde ileri teknolojili ihracatın payının yüzde 4’lerde olduğunu artık pek iyi biliyoruz. Çin’de, Kore’de yüzde 25’lerde olan oran, bizde yüzde 4’lerde. İleri teknolojili ihracatın toplam ihracat içindeki payında OECD ortalaması yüzde 18’lerde, bizimki yüzde 4. Türkiye çatladı patladı, ıkındı sıkındı ancak orta teknolojili bir sanayi ülkesi haline gelebildi. O da doğrusu ya, en son Gümrük Birliği sayesinde oldu. Avrupa Birliği yanı başımızda olmasa Türkiye, orta teknolojili bir sanayi ülkesi de olamazdı. Ama şimdi bundan ileriye gitmek istiyoruz. Kişi başına gelir 10 bin dolardan 25 bin dolara çıksın, millet zenginleşsin istiyoruz. Peki ama nasıl olacak da olacak? Türkiye nasıl olacak da inovasyonu sabah akşam konuşan bir ülkeden, inovasyon yapan bir ülke halin
[Devamı]
