Kasım Enflasyonu: Üç olumsuz, iki olumlu nokta
Fatih Özatay, Dr.
06 Aralık 2023
Kasım ayı enflasyonu dün açıklandı. Buna göre bir ay öncesine göre tüketici fiyatları yüzde 62 oranında yükselirken, bir aylık artış yüzde 3,3 oldu. Bu, endeksin yayınlandığı tarihten (Ocak 2003) bu yana gerçekleşen en yüksek ikinci Kasım ayı enflasyonu. Rekor ise, o garip para politikasının başladığı Eylül 2021’den sadece iki ay sonra yaşanmıştı (yüzde 3,5). Grafikte hem TÜİK’in hem de İTO’nun aylık Kasım enflasyonlarının gelişimi gösteriliyor. İTO’nun Kasım enflasyonu da 2003’ten bu yana en yüksek ikinci Kasım enflasyonu (yüzde 3,8).
[Devamı]
Seçim sonrası ekonomik büyüme
Burcu Aydın Özüdoğru, Dr.
02 Aralık 2023
Bu hafta beklenen en önemli veri 2023 yılı 3. çeyrek milli gelir verisiydi. Açıklanan veri hem seçim öncesinde hem de seçim sonrasında izlenen politikaların ekonomi üzerindeki etkilerini yansıtıyor.
[Devamı]
Dış ticaret açığını patlatmak
Fatih Özatay, Dr.
01 Aralık 2023
Dün Ekim ayı dış ticaret verilerini açıkladı TÜİK. Ticaret Bakanlığı geçici gümrük verilerine dayanarak daha önce açıklıyor aylık dış ticaret verilerini. Dolayısıyla, TÜİK’in verisi arkadan geliyor; bu anlamda yeni bir haber yok dış ticarette. Ama benim bu yazıdaki amacım Ekim ayında ne olup bittiği değil de hazır 23 Kasım’da Merkez Bankası Yatırım Taahhütlü Avans Kredisi’ne (YTAK) ilişkin açıklama yapmışken ve Hazine ve Maliye Bakanı tarafından bu kredinin temel amacının cari açığı kalıcı biçimde azaltmak olduğu belirtilmişken, tarihsel dış ticaret verilerini kısaca analiz etmek.
[Devamı]
Enflasyonu henüz düşüremedik, yerine YTAK versek?
Fatih Özatay, Dr.
29 Kasım 2023
Merkez Bankası, 23 Kasım’da yeniden yapılandırdığı Yatırım Taahhütlü Avans Kredisi (YTAK) çerçevesini duyurdu. Buna göre, önümüzdeki üç yıl yılda 100 milyar liradan toplam 300 milyar liralık bir kaynak bankalar aracılığıyla yatırım kredisi olarak şirketlere uzun vadeli ve düşük faizle aktarılacak. Vade on yıl, faiz ise koşullara bağlı olarak yüzde 15-30 arasında olacak. Merkez Bankası duyurusunda yok ama gazetemizde pazartesi günü Ferda Besli imzasıyla yayınlanan ayrıntılardan anlaşıldığı kadarıyla on yıl vadenin iki yılı geri ödemesiz dönem.
[Devamı]
Kademeli sıkılaşmanın maliyet analizi
Burcu Aydın Özüdoğru, Dr.
25 Kasım 2023
Enflasyonla mücadelede uygulanan faiz artışı oldukça sevimsiz bir tedavi yöntemidir. Kanser tedavisinde uygulanan kemoterapi gibi düşünebiliriz. Kanser, yani enflasyonun, toplumsal refah üzerindeki etkileri çok daha yıkıcı olduğundan, ilaç tedavisi de kaçınılmaz oluyor.
[Devamı]
Örtük artış hızı sabit kur rejimi
Fatih Özatay, Dr.
24 Kasım 2023
Merkez Bankası haftalardır kuru günlük olarak kendi belirlediği bir oranda artırıyor. Bu anlamda açıklanmamış dolayısıyla da örtük bir artış hızı sabit bir döviz kuru sistemi yürürlükte. Özellikle Ağustos sonundan bu yana net bir şekilde gözleniyor bu politika (Grafik 1). Bu tür kur rejimlerinin hem olumlu hem de olumsuz yönleri var. Olumlu yönlerinden başlayayım.
[Devamı]
Atılması gereken iki adım
Fatih Özatay, Dr.
22 Kasım 2023
Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısı 23 Kasım Perşembe günü yapılacak. Şu anda politika faizi yüzde 35, mevduatın ağırlıklı olarak toplandığı üç aya kadar vadeli mevduat faizi yüzde 46, ticari kredi faizi yüzde 52 ve tüketici kredi faizi yüzde 59 düzeyinde. Hepsi Merkez Bankası verisi, politika faizi hariç tüm faizler 10 Kasım haftasına ait ve yıllık bileşik düzeyleri gösteriyorlar.
[Devamı]
Makro-finansal göstergeler ne yönde?
Burcu Aydın Özüdoğru, Dr.
18 Kasım 2023
Bu hafta ekonomik ve finansal veri gündeminin yoğun olduğu bir haftaydı. Yurt dışında ABD enflasyonu, yurt içinde ise ödemeler dengesi ve bütçe açıklandı. Peki, bu veriler bize küresel ve yerel piyasalar hakkında ne anlatıyor?
[Devamı]
Bütçe gerçekleşmeleri üzerine
Fatih Özatay, Dr.
10 Kasım 2023
Salı günü Ekim ayına ait Hazine nakit dengesi açıklandı. Bütçe dengesine ilişkin veriler ise Eylül ayı için var. İkinciye göre Eylül’de gerçekleşen bütçe açığı, nakit dengesi tablosunun gösterdiği bütçe açığından yüzde 16 daha yüksekti. Her zaman böyle olması gerekmiyor elbette. Daha güncel olan ve açığın daha düşük düzeyde gittiği nakit dengesi tablosuna göre, bütçe Ekim ayında 524 milyar lira açık vermiş. Orta Vadeli Program’da (OVP) yer alan 2023 GSYH gerçekleşme tahminine göre, ilk on ayın nakit bütçe açığının tüm yılın GSYH’sine oranı yüzde 2,1.
[Devamı]
Yüzde 33 ara hedef değilmiş. Peki, hedef ne?
Fatih Özatay, Dr.
08 Kasım 2023
TCMB, geçen hafta perşembe günü yılın son enflasyon raporunu açıkladı. 2024 sonu enflasyon tahminini üç puan yükselterek yüzde 36 yaptı. TEPAV’ın Eylül ayında yayınladığı Ekonomik Görünüm Raporu’nda bu değer yüzde 39 olarak, Ekim başında yayınlanan IMF değerlendirmesinde ise yüzde 46 olarak tahmin ediliyor.
[Devamı]
