“Düşür faizi, bas krediyi, yükselt kuru” ile abad olunur mu?
Fatih Özatay, Dr.
30 Ağustos 2024
Makroekonomik istikrarı sağlamak açısından oldukça zor günler yaşıyoruz. Enflasyonun ana eğiliminde henüz istenilen ölçüde düşüş sağlanmadı. Mevcut (eksik) programın raf ömrünün dolduğuna hükmedilmez ve sürdürülmesine ‘katlanılırsa’, aylık enflasyon oranları düşmeye başlayacak. Değiştirilmeyen yılsonu tahminine ulaşamasak bile yüzde 45’in altına düşebilir enflasyon. Ama sorun şu ki, ekonomide faaliyet hacmi azalıyor. Çok muhtemelen ikinci ve üçüncü çeyrek büyüme oranları negatif olacak, hadi temkinli olayım; ‘sıfır’ civarında bir büyüme bekliyor bizi.
[Devamı]
Raf ömrünü azaltmamak için
Fatih Özatay, Dr.
21 Ağustos 2024
Merkez Bankası Para Politikası Kurulu (PPK) 20 Ağustos’ta (bugün) faiz kararını açıklayacak. Politika faizinde bir değişiklik beklenmiyor. Enflasyonla mücadele açısından Merkez Bankası’nın önünde önemli sorunlar var. Bu sorunların bir kısmı son aylarda daha bir netleşti.
[Devamı]
Faiz ne zaman iner?
Burcu Aydın Özüdoğru, Dr.
03 Ağustos 2024
Uzunca bir süredir ekonomi gündeminde tartışılan konu Merkez Bankası ne zaman faiz indirmeye başlar sorusu. Kimi uluslararası finansal kuruluşlar, Merkez Bankası'nın ilk faiz indirimini Eylül ayında yapacağını söylüyor. Yaz aylarında baz etkisi kaynaklı yıllık enflasyonda göreceğimiz gerileme ile 12 aylık piyasa katılımcıları enflasyon beklentilerini birebir baz alan modellerde bu sonucun çıkmasını yadırgamıyorum. Ancak gerçek hayatta dinamiklerin bu kadar basit olmadığının en net göstergesi, Fed’in faiz politikası olarak karşımıza çıkıyor. ABD’de tüketici enflasyonunun %2,5’lere doğru gerilemesine, uzun vadeli enflasyon beklentilerinin bozulmamış olmasına rağmen, Fed son bir yıldır faiz oranını %5,25-%5,50 aralığında tuttu.
[Devamı]
Ekonomi programı ne zamana kadar sürdürülür?
Fatih Özatay, Dr.
31 Temmuz 2024
Sadece para politikasına ve bir ölçüde de maliye politikasına dayanan, ihale yasasında ya da TÜİK’in kurumsal yapısında değişiklik gibi yapısal reformlar içermeyen, yüksek gelir grubundan daha fazla vergi alamayan, servet vergisini gündeme dahi getirmeyen, hukuk sistemini düzeltmeyi hiç düşünmeyen bir programla Türkiye’nin önemli ekonomik sorunlarını çözemeyeceği aşikâr. Buna rağmen bu çok eksik program sürdürülürse, önümüzdeki dokuz aylık dönemde (Ağustos 2024-Nisan 2025) enflasyonda kırk puana yakın bir düşüş beklemek makul. Elbette küresel finansal piyasalar karışmaz ya da enerji fiyatları göğe fırlamazsa. Peki, mevcut ‘çok eksik’ program ne kadar sürdürülür?
[Devamı]
Son 100 yılın en sıcak yazı
Burcu Aydın Özüdoğru, Dr.
27 Temmuz 2024
2024 yılı birçok bilim insanı tarafından son 100 yılın en sıcak yazı olarak değerlendiriliyor. Türkiye’de bir taraftan kavurucu sıcaklarla mücadele ederken bir diğer taraftan da zorlu ekonomik koşullarla çifte kavruluyoruz.
[Devamı]
Maliye politikası daha çok devreye girmeli
Fatih Özatay, Dr.
26 Temmuz 2024
Bir grafikle başlıyorum. Grafik, Türkiye’nin uygulamalı iktisat literatürüne mümtaz bir katkısının yaşandığı, “enflasyondan arındırılmış faizi arzın merkezine doğru yönlendirirsek ne olur” sorusunun cevaplanabilmesi için var gücüyle çabalamaya başladığı 2021 yılından bugüne kadar olan dönemi ele alıyor. Enflasyondan arındırılmış reel faizlerin hareketleri gösteriliyor. Hem Türk lirası mevduat hem de Türk lirası kredi faizleri var. Faiz ve beklenen enflasyon verileri Merkez Bankası’ndan, gerçekleşen enflasyon ise İTO enflasyonu.
[Devamı]
Enflasyonda en kötünün geride kalmasına az kaldı
Fatih Özatay, Dr.
22 Mayıs 2024
3 Haziran Pazartesi günü açıklanacak Mayıs enflasyonu bu yılın en yüksek yıllık enflasyonu olacak. Sonraki aylarda belirgin bir düşüş gözleyeceğiz. Özellikle de Temmuz ve Ağustos aylarında. Bu olumlu gelişmenin ilk nedeni ‘teknik’: 2023’ün Haziran-Eylül aylarında, 2003-2022 döneminin aynı aylarında gerçekleşen ortalama aylık enflasyonlara kıyasla aylık enflasyonlar çok yüksek oldu. Grafikte var ama bir de değerleri vereyim. Her ay için ilk değer 2003-2023 döneminin ortalamasını yansıtmak üzere (%): Haziran: 0,4 / 3,9; Temmuz: 0,4 / 9,5; Ağustos: 0,5 / 9,5 ve Eylül: 1,2 / 4,8.
[Devamı]
TCMB faiz kararının şifreleri
Burcu Aydın Özüdoğru, Dr.
27 Nisan 2024
TCMB, Nisan ayı Para Politikası Toplantısı’nda faiz oranlarını değiştirmeme kararı aldı. Bu karar, TEPAV bünyesinde bu hafta başında açıkladığımız “Para Politikası Değerlendirme Notu” önerimiz ile uyumluydu.
[Devamı]
Hâlâ fırsat var
Fatih Özatay, Dr.
27 Mart 2024
Son açıklanan mevduat ve kredi faizi verilerine göre, mevduatın büyük kısmının toplandığı üç aya kadar vadeli mevduatın bileşik faizi bir hafta öncesine kıyasla 2 puan artarak yüzde 55,6 oldu. Ortalama mevduat faizi ise 1,4 puan yükseldi ve yüzde 49,6’ya çıktı. Kredi faizleri ise şöyle: İhtiyaç kredisi faizi 12,6 puan artarak yüzde 76, ticari kredi faizi 2,7 puan artarak yüzde 58,5 ve tüketici kredi faizi ise 3,2 puan artarak yüzde 67,4 oldu. Bunlar 15 Mart haftasının verileri.
[Devamı]
Faiz neden önemli?
Burcu Aydın Özüdoğru, Dr.
23 Mart 2024
Bu haftanın en önemli konusu Merkez Bankası para politikası kararlarıydı. Yurt dışında ABD Merkez Bankası Fed’in faiz kararını izledik.
[Devamı]
