Enflasyon, kur, faiz ne olur?
Burcu Aydın Özüdoğru, Dr.
29 Haziran 2024
Bayram sonrasında bir taraftan yabancılar hisse senedi satarken diğer taraftan da buna bağlı olarak kurda sınırlı değer kayıpları yaşandı. Peki ileriye dönük olarak finansal piyasalarda neler olur, bugünkü yazımda bu konuları değerlendireceğim.
[Devamı]
Yönetim yerine Anayasa Mahkemesi yapısal reform yaptı
Fatih Özatay, Dr.
07 Haziran 2024
Bu köşede sık sık uygulanmakta olan programın önemli eksikleri olduğunu belirttim. Türkiye’yi bir üst lige terfi ettirecek önemli reformlardan söz etmiyordum; daha mütevazi -makroekonomik istikrarı sağlayacak adımların atılmasının gerekliliğinin altını çiziyordum: TÜİK’in kurumsal yapısının değiştirilmesi ve son yıllarda açıkladığı istatistiklerin TÜİK uzmanları ile kurum dışından uzmanların yer aldığı bir heyetçe incelenmesi, ihale yasasının değiştirilmesi ve Merkez Bankası’nın politik bağımsızlığının 2001’deki yasaya dönülerek ona iade edilmesi.
[Devamı]
Farklı enflasyon ölçümleri ve güven
Fatih Özatay, Dr.
05 Haziran 2024
Yıllık tüketici enflasyonu beklenen düzeyde gerçekleşti. Noktadan sonra iki haneye kadar şöyle: Yüzde 75,45. Uygulanmakta olan program oldukça eksik; sadece makroekonomik istikrarı sağlamaya yönelik bazı adımlar var. Onun da bütçe açığı kısmında önemli sorunlarla karşı karşıyayız. 2021 Eylül’ündeki gibi saçma ve de çok maliyetli yeni bir deneye kalkışılmazsa, program bu haliyle bile enflasyonda belirgin bir düşüş sağlayacak. 2024 sonu için hedef olduğu söylenen yüzde 38 düzeyine inmese bile yüzde 40’ın biraz üzerinde gerçekleşirse önemli bir yol alınmış olacak. Elbette bu da çok yüksek olacak ama yüzde 75 ile karşılaştırıldığında sevineceğimiz açık. Sonrası ise ne tür ek adımlar atılacağına bağlı.
[Devamı]
Şimdi buradan nereye gideriz?
Güven Sak, Dr.
04 Haziran 2024
Türkiye, Mayıs 2023’teki seçimlerden hemen sonra akıl yoluna dönmeye karar verdi. Hem ekonomi politikalarında hem de dış politikada. İyi oldu tabii. Ama aradan tam bir yıl geçti, Türkiye hala taşlı tarladan şoseye çıkmaya çalışıyor. Gelin hatırlayalım. Neden akıl yoluna dönmeye karar verdik bundan bir yıl önce? Deniz bittiği için elbette.
[Devamı]
Sabır lütfen
Fatih Özatay, Dr.
31 Mayıs 2024
Son haftalarda Merkez Bankası’nın net dış varlıklarında belirgin bir artış gözleniyor. Grafikte, net dış varlıkların Ocak 2021’in ilk haftasından bu yana gelişimi var. Net dış varlıklar grafikte swaplardan da netleştirilmiş halde gösteriliyor. Yerel seçim öncesinde net dış varlıklar eksi 75 milyar dolara kadar inmişti. Sonrasında keskin bir artış gözlendi ve 27 Mayıs itibarıyla yaklaşık eksi 12 milyar dolara yaklaştı. Dolayısıyla, uygulanmakta olan eksik ekonomi programının ta başından beri karşı karşıya olduğu önemli bir sorunun giderek etkisini kaybedeceği bir süreç yaşıyoruz. Sadece dış varlık olarak bakıldığında ise karşımıza 27 Mayıs itibarıyla 145 milyar dolar tutarında bir büyüklük çıkıyor. Bir yıl içinde ödenecek dış borçla -ki 232 milyar dolar, karşılaştırıldığında hala alınacak b
[Devamı]
Faiz ne zaman düşürülecek?
Fatih Özatay, Dr.
24 Mayıs 2024
Merkez Bankası Para Politikası Kurulu (PPK) bugün 14’te faiz kararını açıklayacak. Sanıyorum bir değişiklik bekleyen yok; yüzde 50’de kalacak politika faizi. Asıl ilginç gelişmeler, Merkez Bankası’nın döviz rezervlerinde, bankalara Türk Lirası verip karşılığında döviz aldığı swap tutarında ve bu iki işlemin bir sonucu olarak ortaya çıkan likiditede yaşanıyor. Bunların sonucunda para piyasası faizinin politika faizinden aşağıya doğru sapması ihtimali var.
[Devamı]
Enflasyonda en kötünün geride kalmasına az kaldı
Fatih Özatay, Dr.
22 Mayıs 2024
3 Haziran Pazartesi günü açıklanacak Mayıs enflasyonu bu yılın en yüksek yıllık enflasyonu olacak. Sonraki aylarda belirgin bir düşüş gözleyeceğiz. Özellikle de Temmuz ve Ağustos aylarında. Bu olumlu gelişmenin ilk nedeni ‘teknik’: 2023’ün Haziran-Eylül aylarında, 2003-2022 döneminin aynı aylarında gerçekleşen ortalama aylık enflasyonlara kıyasla aylık enflasyonlar çok yüksek oldu. Grafikte var ama bir de değerleri vereyim. Her ay için ilk değer 2003-2023 döneminin ortalamasını yansıtmak üzere (%): Haziran: 0,4 / 3,9; Temmuz: 0,4 / 9,5; Ağustos: 0,5 / 9,5 ve Eylül: 1,2 / 4,8.
[Devamı]
TCMB Enflasyon Tahminini Neden Artırdı?
Burcu Aydın Özüdoğru, Dr.
11 Mayıs 2024
Merkez Bankası, yılın İkinci Enflasyon Raporu’nda piyasayı şaşırtarak yıl sonu enflasyon tahminini artırdı. Hatırlayacak olursak 2 Kasım 2023 tarihinde yayınladığı 2023 yılının son Enflasyon Raporunda, 2024 için yıl sonu enflasyon tahminini %36 olarak açıklamıştı. Bu tahminini, iddialı bir hedef olduğunu kabul ederek, 8 Şubat’ta yayınladığı yılın ilk Enflasyon Raporunda da korumuştu. Dün yayınladığı yıllın ikinci Enflasyon Raporunda ise TCMB yıl sonu enflasyon tahminini 2 puan artırarak %36’dan %38’e çıkardı.
[Devamı]
Hedef tahmin olunca, tahmin nasıl değiştirilsin?
Fatih Özatay, Dr.
10 Mayıs 2024
Saçma sapan para politikası döneminde (Eylül 2021-Mayıs 2023) bilgisayarımın internet tarayıcısındaki ‘TCMB’ hızlı araç erişim çubuğunu kaldırmıştım. TCMB sayfasını ziyaret edip özellikle resmi bildirileri okumayı zaman kaybı olarak görüyordum. Gerçi ara sıra baktığım oluyordu ama gerektiğinde Google’dan aratıp buluyordum; gözümün önünde durmasa iyi olurdu. Şimdi öyle değil; ikide bir bakmak gerekiyor TCMB sayfasına. Uyguladıkları para politikasının -önceki eleştirilerim baki- ve yaptıkları açıklamaların giderek itibarı yükseliyor. İnternet ekranının açılış sayfasına yine sabitleyeceğim TCMB hızlı erişim çubuğunu. Şimdiye kadar yapmadığım kabahat.
[Devamı]
Enflasyonla mücadele için niyet olmayınca - III
Fatih Özatay, Dr.
08 Mayıs 2024
Bu topraklarda enflasyonla cidden mücadele etmek için niyet olsaydı son yüzyılın ortalama yıllık enflasyonu yüzde 23,6 olmazdı (Grafik 1). Biraz daha yakın zamana gelince, mesela 1983-2023, ortalama enflasyon yüzde 39,3 oluyor. Oysa 2023 yılında yüz doksan ülkeden sadece on ülkede enflasyon yüzde 39’un yukarısında. Dahası, Türkiye 2023 yüksek enflasyon liginde beşinci sırada. İlk dört şöyle: Zimbabve (667), Venezuella (337), Sudan (171) ve Arjantin (133). 2024 sonunda enflasyon yüzde 39 olsa zil takıp oynayacağız. Hele yüzde 23,6’ya düşerse kırk gün kırk gece şenlik yapılacak. Bunca yıl bu kadar yüksek enflasyonla haşır neşir olmamızın ana nedenini “enflasyonu düşürmek için niyet olmamasına” bağlamıştım. ‘Niyet olmayınca’ dizisinin ilk yazısı 9 Ocak, ikincisi ise 1 Şubat tarihli. Bu kadar
[Devamı]
