Faiz demeçlerine dikkat
Fatih Özatay, Dr.
21 Haziran 2024
Üzerinde çalışıldığı söylenen vergi paketinin içeriğinin netleşmesinin eli kulağında olsa gerek. Uygulanmakta olan ekonomi programının yapısal bir içeriği yok. Olmayınca da kadim sorunlarımızı çözmek gibi bir iddiası da yok. Temel amaç, özellikle Eylül 2021’den başlayarak Mayıs 2023 seçimlerine kadar olan sürede yerle bir olan makroekonomik dengeleri yerine oturtmak. Bu sayede enflasyonu hiç olmazsa 2024 sonunda yüzde 40 civarına düşürmek amaçlanıyor. Bir daha belirtmek de sakınca yok. Yüzde 40’a düşürsek bile sonuçta yüksek enflasyon liginde altıncı sıradaki yerimiz değişmeyecek. Dolayısıyla uluslararası ölçütlerle bakıldığında mütevazı bir program bu. Ama Türkiye açısından elzem.
[Devamı]
Ekonomik güvenlik
Fatih Özatay, Dr.
29 Mayıs 2024
Geçenlerde iktisatçı olmayan ama ekonomideki durumla da yakından ilgilenen birkaç arkadaşla sohbet ediyorduk. Güvenlik açısından Türkiye’nin önemli ekonomik sorunlarının neler olduğu gündeme geldi. Hangi göstergeler bu sorunları iyi yansıtırdı?
[Devamı]
Stopaj kararı erken oldu
Fatih Özatay, Dr.
03 Mayıs 2024
Stopaj oranları yükseltildi. Artık, çoğu vadedeki mevduat faizi ya da fon gelirinden alınan vergi daha fazla. Farklı bir ifadeyle, net mevduat faizi artık daha düşük. Kur korumalı mevduat için ise bir değişikliğe gidilmedi.
[Devamı]
Ekonomi Büyüdü. Sevinin küçükler, övünün büyükler!
M. Coşkun Cangöz, Dr.
13 Mart 2024
Milli bayramlarımızın resmi törenlerle, şenliklerle kutlandığı zamanlarda büyükler kurdukları Cumhuriyetle, yaptıkları devrimlerle övünürken onun nimetleriyle yaşayan ve Cumhuriyetin geleceği olan biz çocuklara da sevinmek düşerdi. Önceki hafta açıklanan 2023 büyüme rakamlarının ardından gelen açıklamalar bana biraz o günleri hatırlattı. Zira ekonomi “depremlere ve diğer olumsuzluklara rağmen “yüzde 4,5 oranında büyümüştü”. Üstelik büyüme “on dört çeyrektir üst üste” devam ediyordu. Kişi başı gayri safi yurt içi hasıla (GSYH) da “önceki yıla göre 2 bin 450 dolar artarak 13 bin 110 dolara yükselmişti". Özetle, zenginleşmiştik, ekonomi iyi yönetiliyordu ve bize de sevinmek düşüyordu.
[Devamı]
Neden rasyonele dönmeliyiz? Bir başka gösterge
Fatih Özatay, Dr.
16 Ağustos 2023
12 Ağustos’ta basında yer alan habere göre, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz şöyle demiş: “Yaptıklarımızla son 20 yılda Türkiye'yi dünyada alt orta gelir liginden üst orta gelir ligine kadar çıkardık. Yüksek gelirli ülkeler liginin de eşiğindeyiz".
[Devamı]
Aşırı döviz cinsinden borçlanmanın yıkıcı sonuçları
Fatih Özatay, Dr.
26 Temmuz 2023
Hazine ve Maliye Bakanlığı geçtiğimiz hafta sonuna doğru haziran ayı kamu borç verilerini açıkladı. Merkezi yönetim borcunun yüzde 67’si döviz cinsinden. Bu, çok yüksek bir oran. Üstelik, 2001 krizinden hemen önceki ve sonraki zirve değerlerden daha da yüksek. Döviz cinsinden ya da Kur Korumalı Mevduat (KKM) gibi döviz kuruna endeksli borç önemli bir sorun. Koşullara göre borçlanma bileşimini geçici olarak değiştirmek başka, yüksek enflasyon ve düşük faiz nedeniyle kendi parasıyla borçlanamayıp başkasının parası cinsinden borçlanmak zorunda kalmak başka. Burada sorun, bu tür borçlanmanın ekonomideki bozuklukların bir sonucu olarak süreklilik kazanması.
[Devamı]
2022 GSYH’sini de öğrendik
Fatih Özatay, Dr.
03 Mart 2023
Salı günü açıklanan 2022 GSYH verilerine göre bir yıl öncesine kıyasla Türkiye ekonomisi yüzde 5,6 oranında büyüdü. Üçüncü çeyrekte bir çeyrek öncesine göre GSYH’de sınırlı bir düşüş gerçekleşmişti. Son çeyrekte bu eğilimin devam etmediği ortaya çıktı ve GSYH üçüncü çeyreğe kıyasla yüzde 0,9 oranında. Dikkatimi çeken unsurlar şöyle:
[Devamı]
Deprem GSYH’yi nasıl etkileyebilir?
Fatih Özatay, Dr.
24 Şubat 2023
Geçen yılın ikinci yarısında yıllık büyüme oranımız önemli oranda düştü. Dönemsel olarak bakıldığında ise üçüncü çeyrekte sınırlı bir GSYH azalması gözlendi. Dördüncü çeyrek GSYH değerini bu ayın sonunda öğreneceğiz. Muhtemelen sıfıra yakın bir dönemsel değişim olacak. Kısacası, yılın ikinci yarısında GSYH’de yatay bir seyir izlendi.
[Devamı]
İşgücünün GSYH’den aldığı pay serbest düşüşte
Fatih Özatay, Dr.
03 Haziran 2022
Geçen yıl yüzde 11 oranında büyüdük. Bu yılın ilk çeyreğinde ise geçen yılın aynı dönemine kıyasla GSYH yüzde 7,3 oranında arttı. Yüksek büyüme oranları oldukları çok açık. Sevinmeli miyiz? GSYH büyümesinin tek başına fazla bir anlam taşımadığı çoğu iktisatçının bildiği bir gerçek. Ekonomi büyürken çevre kirliliği artıyor ve gelecek nesillere yaşanılmaz bir ‘doğa’ mı bırakıyoruz? Kadına şiddet artıyor mu? Adalet mumla mı aranıyor yoksa adil bir yargı mı var? İnsanlar mutlu mu? Gençler bir an önce başka ülkelere kapağı atmak mı istiyorlar yoksa ülkelerinde yaşamaktan çok mu keyif alıyorlar? Peki, GSYH büyüyorken, yani toplumun toplam geliri artıyorken, bu artıştan herkes kabul edilebilir düzeyde yararlanıyor mu? Yoksa bir azınlığın geliri hızla yükselirken, çoğunluğun geliri azalıyor ya da
[Devamı]
İnşaat yatırımları ve ilgili göstergelerde uyum sorunu
Fatih Özatay, Dr.
04 Ekim 2017
Bugün, “fani” konulardan azıcık çıkıp “blockchain” teknolojisi kullanılarak dijital merkez bankası parası çıkarılması halinde yaşanabilecek gelişmeler hakkında yazmaya başlamak istiyordum. Bir yandan da acaba biraz daha araştırma okuyup sonra mı konuyu ele almaya başlasam diye tereddüt geçiriyordum. Değerli iktisatçı Zafer Yükseler’in ikinci çeyrek gayri safi yurtiçi hasıla (GSYH) verilerini değerlendiren çalışmasını biraz gecikmeyle de olsa okumam imdadıma yetişti; kararsızlık kalktı, “blockchain ve merkez bankacılığı” daha sonraya kaldı.
[Devamı]
