Borç ve büyüme tartışması
Fatih Özatay, Dr.
11 Mayıs 2013
2009'da borç düşük, bankalar sağlıklı ve risk algılaması yüksek değildi. Maliye politikası bir miktar gevşetilebilirdi; kısmen de olsa öyle yapıldı. Maliye politikasına ilişkin özellikle gelişmiş ülkelerde yürütülen tartışma son on beş yılın Türkiye’sine bakınca bir garip geliyor bana. ABD’nin kamu borcunun gayri safi yurtiçi hasılasına (GSYH) oranı yüzde 89 düzeyinde. Buna karşılık, iki yıl vadeli tahvili şu anda piyasada yüzde 0,2 düzeyindeki bir faizden el değiştiriyor. On yıl vadeli tahvilinin faizi yüzde 1,8, otuz yıl vadeli tahvilinin faizi ise sadece yüzde 3 düzeyinde. ABD’nin maliye politikası ve dolayısıyla ABD Hazinesi’nin çıkardığı tahvil için bir risk algılaması olsa herhalde faizler bu kadar düşük düzeylerde olmaz. Elbette bu söylediklerim ABD’nin borcunun sürekli
[Devamı]
Çetrefilli bir durum
Fatih Özatay, Dr.
09 Mayıs 2013
Çetrefilli bir durum var ortada. Elbette işi zorlaştıran temel olgu, çok sayıda hedefin tutturulmaya çalışılması. Merkez Bankası’nın (MB) son birkaç yılda söyledikleri çerçevesinde bakınca, önümüzdeki Para Politikası Kurulu toplantısında karar alacakları zor anlar bekliyor. MB’nin bize söyledikleri dikkate alındığında hem faiz oranlarının daha da düşürülmesi hem de düşürülmemesi, hatta yükseltilmesi için çok sayıda neden var.
[Devamı]
Para politikasının işi zorlaşıyor
Fatih Özatay, Dr.
08 Mayıs 2013
Reel kur endeksi nisan ayında 121.1 düzeyine ulaştı. Böylelikle, Merkez Bankası'nın üzerine çıkması halinde müdahale edeceğini belirttiği 120 üst sınırını aştı. Ancak bu eşiğin aşılacağı Merkez Bankası'nın nisan ayındaki son Para Politikası Kurulu toplantısından önce belliydi. Zaten kararın nedenlerinin açıklandığı metinde, Merkez Bankası Türkiye'ye yönelen sermaye akımlarındaki artışa vurgu yapıyor. Japonya Merkez Bankası'nın parasal genişleme kararının bu akımları güçlendireceğini de belirtiyor. Artan sermaye akımlarının iki istenmeyen sonucuna dikkat çekiyor: Liranın reel olarak değerlenmesi ve kredi genişlemesi. Hatırlarsanız son toplantıda, hem politika faizi hem de politika faizinin içinde kaldığı faiz koridoru aşağıya çekilmişti.
[Devamı]
Kulakların çınlasın Necati Ağa
Fatih Özatay, Dr.
07 Mayıs 2013
Tasarruf oranımız sadece yokuş aşağı yuvarlanmıyor; uluslararası karşılaştırmalar yapıldığında da iç açıcı değil. Her şeyin yolunda gittiğini düşünürken korkarım ilerisi için yeni sorunlar biriktiriyoruz. Bunlardan ilki, yurtiçi tasarruf oranımız baş aşağı çakılıyorken mevduat faizinin enflasyonun altında kalma olasılığının yüksekliğine ilişkin. İkincisi ise, Merkez Bankası’nın, bankaların topladıkları lira cinsinden mevduatın kendisinde bulundurmak zorunda oldukları kısmını (zorunlu karşılıkları) isterlerse döviz cinsinden tutmaya izin veren ROM uygulaması. Çok ilgisiz gibi görünecek ama değil: ROM ile son havaalanı ihalesinin euro cinsinden yapılması arasında yakın bir anlayış birlikteliği var. Her ikisi de sonuçta lira değil döviz tutmayı, döviz cinsinden borçlanmayı özendiren
[Devamı]
Olumlu, beklendiği gibi ve soru işareti
Fatih Özatay, Dr.
04 Mayıs 2013
Nisan ayı kapasite kullanım oranı ve reel kesim güven endeksi gelişmeleri hatırlandığında, toparlanmanın kalıcılığı hakkında kuşkular uyanıyor. Yeni açıklanan verilere ilişkin kısa değerlendirmeler yapacağım. Önce dün açıklanan enflasyonla başlayayım. Mart ayında yüzde 7,3 düzeyinde olan yıllık tüketici enflasyonu, beklendiği gibi nisan ayında belirgin biçimde azaldı ve yüzde 6,1 oldu. Benzer biçimde tüm temel enflasyon göstergelerinde düşüş gerçekleşti. Merkez Bankası’nın özel bir önem verdiği I temel göstergesi ile ölçülen yıllık enflasyon yüzde 5,4 oldu. Bu düzey bir ay önce gerçekleşene göre 0,4 puan daha düşük. Döviz ve emtia fiyatları Öte yandan, nisan ayı sonunda yapılan açıklamada, Merkez Bankası’nın yıl sonu için enflasyon tahmininin yüzde 5,3 olduğunu biliyoruz. Bu
[Devamı]
İlk çeyrekte toparlanma varsa bile sürdüğü şüpheli
Fatih Özatay, Dr.
01 Mayıs 2013
Son bir hafta içinde önemli veriler açıklandı. Dün açıklanan mart ayı dış ticaret verilerinden başlayayım. 2013 için çizilen büyüme senaryosu ile uyumlu görünüyor ilk üç aydaki ihracat ve ithalat gelişmesi. Yine de bir ama var.İhracat yaptığımız ülkelere ilişkin büyüme tahminleri çerçevesinde 2013 altın dışı ihracat performansımızın 2012'den pek farklı olmayacağını bekliyorduk. Bunun üzerine, bir de IMF, iki önemli ihracat pazarımız olan Avrupa ile Ortadoğu ve Kuzey Afrika Bölgesi'nin büyüme tahminlerini nisan ayında sınırlı da olsa aşağıya çekti. İlk üç ayın ihracat performansı beklediğimiz gibi. Birinci çeyrekte bir yıl öncesinin aynı dönemine kıyasla altın dışı ihracatımız yüzde 4.7 oranında arttı. Bu, 2012'nin ilk ve son çeyreklerinde gerçekleşen artış oranından düşük. Tüm 2
[Devamı]
TEPAV Finansal Baskı Endeksi (2)
Fatih Özatay, Dr.
30 Nisan 2013
TEPAV Finansal Baskı Endeksi, GSYH gelişmeleri yayımlanmadan önce, ekonomimizin küçülme olasılığı hakkında bilgi sunmak üzere hazırlandı.
[Devamı]
ABD'nin borçlanma tavanı
Fatih Özatay, Dr.
27 Nisan 2013
Yükseltilen tavanın 19 Mayıs 2013'te yetersiz kalacağı hesaplanıyor. Demokratlarla Cumhuriyetçilerin yeniden uzlaşmaları gerekiyor.
[Devamı]
Nisan ayı kapasite ve güven verileri iyi çıkmadı
Fatih Özatay, Dr.
25 Nisan 2013
Kapasite kullanım oranı, geçen yıla göre yüzde 1,5 oranında azaldı. Üstelik azalış yüzdesi son iki aydakine göre daha yüksek. Büyüme oranımız hakkında fikir verecek iki önemli veri açıklandı dün. 2012’de oldukça düşük bir büyüme gerçekleşti: Yüzde 2,2. Yıl boyunca her çeyrek bir öncekinden daha düşük yıllık büyüme oranı gerçekleşti. Dolayısıyla yılın en kötüsü son çeyrek oldu. Hem 2013’ün büyüme hedefi yüzde 4 olduğu hem de işsizlik oranında hafif bir yükseliş başladığı için odaklandığımız temel sorular listesinin başında artık toparlanma sürecinin başlayıp başlamadığı sorusu var. Son zamanlarda bu soruyu sık sık ele aldım bu köşede. Verdiğim yanıt; ‘öncü göstergelerden gelen sinyallerin karışık olduğu’ şeklindeydi. Hem çok ılımlı toparlanmanın başladığına hem de ilk çeyreğin ge
[Devamı]
Yeni bir öncü gösterge
Fatih Özatay, Dr.
24 Nisan 2013
TEPAV yeni bir endeks hazırladı. Bu endeksin adı "Finansal Baskı Endeksi". Değerli akademisyenler Harun Öztürkler ve Türkmen Göksel tarafından oluşturulan endekse ilişkin TEPAV'ın internet sayfasından ayrıntılı bilgi elde etmek mümkün. TEPAV bu endeksi her iki ayda bir 'Ekonomide Durum' raporunun içinde yayınlayacak. Endeks neyi gösteriyor ve hangi bileşenleri var?
[Devamı]
