2014'te ekonomimiz (2)
Fatih Özatay, Dr.
12 Aralık 2013
Yüzde 3,5 dolaylarında büyüme makul görünüyor. Net sermaye girişlerinde daha şiddetli azalma ve faizlerde daha belirgin yükseliş elbette büyümeyi aşağıya çeker. Sıra 2014’e ilişkin büyüme tahminimde. Daha önce verdiğim temel senaryo geçerli olursa, 2014 büyümesinin 2013’tekinden daha düşük olacağını tahmin ediyorum. Salı günü açıklanan üçüncü çeyrek gayri safi yurtiçi hasıla rakamlarına göre, 2013’te büyüme oranımızın yüzde 4’e çok yaklaşacağı anlaşılıyor; yüzde 4 diyelim. 2014 büyümesi muhtemelen yüzde 3,5 dolaylarında kalacak. Gerekçelerim aşağıda. Büyümeyi 2013’e kıyasla daha yükseğe çekecek unsurlar: Listenin başında ihracat geliyor. Temel senaryo altında, 2013’te büyümeyen Avrupa Birliği’nin (AB) 2014’te yüzde 1,3 oranında büyüyeceği varsayımı vardı. Toplam ihracatımızın
[Devamı]
Üçüncü çeyrekten tüm yıla
Fatih Özatay, Dr.
11 Aralık 2013
Üçüncü çeyreğin gayri safi yurtiçi hasıla (GSYH) rakamlarını dün öğrendik. Ayrıca ilk iki çeyreğe ilişkin verilerde çok küçük bir düzeltme yapıldı. Durum şöyle: Birinci çeyrekte yüzde 3 oranında artan GSYH, ikinci çeyrekte yüzde 4.5, üçüncü çeyrekte ise yüzde 4.4 oranında yükseldi. Böylece, yılın ilk dokuz ayında, bir yıl öncesinin aynı dönemine kıyasla, yüzde 4 oranında büyümüş olduk. Hatırlarsanız yeni açıklanan Orta Vadeli Program’da 2013 büyümesi, eski tahminin biraz altına çekilerek yüzde 3.6’ya indirilmişti. İlk üç çeyrekteki büyüme son tahminin üzerinde.
[Devamı]
2013 büyümesi
Fatih Özatay, Dr.
10 Aralık 2013
2013 için resmi büyüme tahmini olan yüzde 3,6'nın rahatlıkla gerçekleşeceği, hatta yüzde 4'e yaklaşabileceği söylenebilir. Gelecek yıla ilişkin enflasyon tahminimi verdim. Sırada gayri safi yurtiçi hasıla (GSYH) büyüme tahminim var. Büyümeye ilişkin asıl merak ettiğimiz, 2014’te bu yılın büyümesinin üzerine çıkıp çıkmayacağımız. Ancak henüz 2013’e ilişkin sadece ilk yarının büyüme oranını biliyoruz (yüzde 3,7). Bir de üçüncü çeyreğe ilişkin GSYH büyümesi bu yazı yayımlandığında belli olmuş olacak. Dolayısıyla 2013’ü de tahmin etmek gerekiyor. Ekim ayı sanayi üretim verisi dün açıklandı. Önce onu değerlendirmek istiyorum. Aylık veriler çok oynak; yanıltıcı olabiliyorlar. Mesela eylül ayında sanayi üretimi çok yüksek bir oranda büyüdü, ekimde ise azaldı. Aylık veriler yerine üçer
[Devamı]
Kendisi muhtacı himmet bir dede...
Fatih Özatay, Dr.
07 Aralık 2013
Statükodan hoşnut değiliz. Zengin ülkelerle aramızdaki gelir farklılığı ne yazık ki kapanmıyor. Ama statükoyu değiştirecek reform da yapamıyoruz. Machiavelli, 1513’te Prens adlı kitabında şunları söylüyor: “Gerçekten de yeni kurumların yapılandırılmasını yürütmekten daha güç, başarılması şüpheli ve tehlikeli bir girişim yoktur. Reform yapan kimse, eski kurumlardan faydalanan kişilerin düşmanlığını çeker ve yenilerinden faydalanacak kişilerden ise ancak sınırlı bir destek sağlar. Bu nedenle yeni kurumlara karşı olanlar saldırı fırsatı bulduklarında bunu partizanlık ateşiyle yaparlarken diğerleri reformcuyu yarım ağızla desteklerler. Sonuçta bu iki kesimin arasında kalan reformcu büyük tehlike altına girer.” (Doruk Yayınları, sayfa 47). Nobel Ekonomi Ödülü sahibi psikolog Daniel
[Devamı]
2014'te ekonomimiz (1)
Fatih Özatay, Dr.
05 Aralık 2013
Enflasyonu uzun bir süredir etrafında dalgalandığı ortalamadan kalıcı olarak çekip alacak bir ekonomi politikası uygulamıyorsanız, enflasyondaki mevcut değişiklik şansa bağlı kalıyor.
[Devamı]
Eninde sonunda ortalamaya dönen enflasyon 2014’te ne yapar?
Fatih Özatay, Dr.
04 Aralık 2013
Dün kasım ayı enflasyonu açıklandı. Tüketici enflasyonu yüzde 7.3, Merkez Bankası’nın özellikle dikkate aldığı temel enflasyon (I endeksindeki fiyat artışı) ise yüzde 7.2 oldu.Aşağıdaki yorumun daha iyi anlaşılabilmesi için üç tane grafik veriyorum.
[Devamı]
2014'e ilişkin temel senaryo (2)
Fatih Özatay, Dr.
03 Aralık 2013
FED 17-18 Aralık'taki toplantıda korkulan kararı almasa bile, yapacağı açıklamalar, kararın zamanlamasına ve şiddetine ilişkin beklentileri değiştirebilir. Bugün sıra ‘erken’ bir temel senaryoyu vermeye geldi. ‘Erken’, çünkü senaryonun önemli bir kısmı ABD Merkez Bankası’nın (FED) ne yapacağına bağlı. FED’in 17-18 Aralık’ta toplantısı var. O toplantıda ‘korkulan’ kararını alma olasılığı mevcut. Almasa bile, yapacağı açıklamalar, kararın zamanlamasına ve şiddetine ilişkin beklentileri değiştirebilir. Öyle olursa, ben de ‘yeni temel senaryo’ başlığı altında güncellerim bugünkü senaryomu. Şimdilik kaydıyla, dışsal koşullara ilişkin kabullerim şöyle: FED üçüncü parasal gevşemeyi yıl içinde kademeli olarak azal-tarak sıfırlayacak. Bu yılın sonunda başlamazsa bu işe, mart ayında b
[Devamı]
BDDK kararları: Hem yanlış zamanda hem değil (2)
Fatih Özatay, Dr.
30 Kasım 2013
Soru şu: Şimdi kredi artış oranı düşürülmek isteniliyorsa aynı kararlar 2010 sonu ya da 2011 başı gibi neden alınmadı? Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) önemli bazı kararları almak üzere. Kararlar şu anda taslak halinde. BDDK, tartışmaya açmak üzere internet sayfasına taslakları önceden koydu. Yüksek kredi artış oranları finansal istikrar açısından zararlı. Tüketim ve yatırım harcamalarını ve dolayısıyla cari işlemler açığını arttırıyor yüksek kredi büyümesi. Yatırım artışı ile yatırımların geldiği düzey zaten ‘yeterli’ değilse gözler tüketime çevriliyor. Türkiye’de durum tam da böyle. Yatırımların milli gelire oranı, gelişmekte olan ülkelerdeki düzeyin çok altında; üçte ikisi kadar. Üstelik 2012’nin başından bu yana bir yıl öncesine kıyasla daha az yatırım yapıld
[Devamı]
BDDK kararları: Hem yanlış zamanda hem değil (1)
Fatih Özatay, Dr.
28 Kasım 2013
Bu kararlar 2014'te büyüme oranımızı düşürecek. Bu anlamda 'yanlış zamanda'. Ama onca gecikme bir tarafa bırakılırsa doğru yönde kararlar. Küresel kriz, finansal sistemin istikrarlı olmasının yaşamsallığını bir kez daha gösterdi. Daha önceki dönemde, fiyat istikrarının sağlanmasının finansal istikrarın oluşmasına da yardımcı olacağı düşünülüyordu. Ancak küresel kriz, gelişmiş ülkelerde fiyat istikrarının sağlandığı, çoğu gelişmekte olan ülkede ise enflasyonun 1980’ler ya da 1990’lar ile karşılaştırılmayacak kadar düşük olduğu bir ortamda patlak verdi. Demek ki fiyat istikrarının sağlanması, finansal istikrarın sağlanmasını garanti altına almıyor. Küresel krizden önce ağırlık mikro-sakıngan (mikro-ihtiyati) politikalardaydı. Bilançolarda ne tip riskler var? Gelecek dönemlerde b
[Devamı]
FED tamam da enflasyonun altında faiz olur mu?
Fatih Özatay, Dr.
27 Kasım 2013
Gelirimizin önemli bir kısmını tüketiyoruz ve dolayısıyla düşük düzeyde tasarruf yapıyoruz. Öte yandan, bir ülke tasarrufunun ne kadar üzerinde yatırım yapıyorsa, o kadar fazla cari açık verir. Bu durumda, yabancı para üretim maliyetlerimizi düşürücü politikalar (verimlilik artışı, kur artışı gibi) bir tarafa, cari açığı düşürmek için bir seçenek, yatırım düzeyini düşürmek.
[Devamı]
