Yolsuzluk ekonomisi
Fatih Özatay, Dr.
27 Mart 2012
Organizasyonların verimliliği çalışanların o organizasyonun amaçlarını ne ölçüde içselleştirebildikleriyle doğrudan ilgili. Kahire’de akademik bir toplantıdayım. Üç gün sürecek toplantının konusu ‘yolsuzluk ve ekonomik kalkınma’. Yapılan çalışmalarda yolsuzlukla kalkınma arasında yakın bir ilişki bulunuyor. Bunun neden böyle olduğu için çok fazla kanıta da ihtiyaç yok sanırım. Mesela yapıldıktan bir süre sonra bozulan yolları ya da depremlerde yerle bir olan kamu binalarını düşünürseniz ilişki hemen ortaya çıkar. Yolsuzluk bir ülkenin dış piyasalardaki rekabet gücünü de olumsuz etkiliyor. Ülkeler arasında yapılan karşılaştırmalar bu ilişkiyi de net biçimde ortaya koyuyor.
[Devamı]
Vergi ve yatırım ortamı
Fatih Özatay, Dr.
24 Mart 2012
Maliye Bakanı bir vergi indirimi yapılsa ilk tercihinin istihdam üzerindeki vergileri indirmek olacağını belirtmiş. Sayın Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in vergi oranları hakkında yaptığı yorumu dinleyemedim ancak televizyondan geçen altyazılarda konuşmanın ana hatlarını gördüm. Altyazılardan anladığım kadarıyla, imkân olsa ve bir vergi indirimi yapılsa ilk tercihinin istihdam üzerindeki vergileri indirmek olacağını belirtmiş. İkinci sıraya da iletişim vergilerini koymuş.
[Devamı]
Enflasyon ihmal etmeye gelmez
Fatih Özatay, Dr.
22 Mart 2012
Altı sıfır attığımız 2005 yılının başından bu yana, paramızın alım gücünde yarı yarıya azalma var. Yıl sonu enflasyon hedefi yüzde 5. Buna karşın Merkez Bankası’nın tahmini, enflasyonun yüzde 6,5 düzeyinde gerçekleşeceği yönünde. Farklı bir ifadeyle, 2011 sonuna kıyasla enflasyonda 4 puanlık bir azalma olmasını bekliyor Merkez Bankası. Bu yıl sonunda bir yıl öncesine göre enflasyonun düşeceğine hemen hemen tüm yorumcular katılıyor.
[Devamı]
Yüksek taşıma maliyeti, düşük vergi geliri ve düşük verimlilik düzeyi
Fatih Özatay, Dr.
21 Mart 2012
Kayseri Sanayi Odası Başkanı Sayın Mustafa Boydak Uludağ Ekonomi Zirvesi'nde Türkiye'nin önemli bir sorununa parmak basmış: Türkiye içinde bir malı bir yerden diğerine taşımak için katlanılan maliyet çok yüksek. Kayseri ile Mersin Limanı arasındaki taşıma maliyeti neredeyse Mersin ile Çin arasındaki taşıma maliyetinin yüzde 70'ine ulaşmış.
[Devamı]
Yine yenilikçilik üzerine
Fatih Özatay, Dr.
20 Mart 2012
"Yenilikçilikte lider ülkelerin ortak özellikleri, şirketlerin araştırma ve geliştirmeye ayırdıkları kaynaklar." Cumartesi günü sözü (genellikle kullanılan Türkçe karşılığıyla) ‘yenilikçilik’ten (inovasyon) açmış, Avrupa Birliği ülkeleri, aday ülkeler ve karşılaştırma yapmak amacıyla kullanılan birkaç ülke için düzenli olarak yayımlanan bir rapor ve raporun temelini oluşturan ‘yenilikçilik endeksi’nden söz etmiştim. Raporun ve raporda oluşturulan endeksin ilk dikkatimi çeken özelliği, üç ayrı boyutta yenilikçiliği incelemesi. Bu üç boyutta yer alan unsurlar, ileri düzeyde araştırma ve eğitimden yeni ürünlere doğru giden bir zincirin halkalarını oluşturuyorlar.
[Devamı]
Yenilikçilikteki göreli konumumuz
Fatih Özatay, Dr.
17 Mart 2012
Eğitim komisyonundaki yeni oylama biçimi ve oturma sistemi de şüphesiz 2012 endeks değerimizi yükseltecek. İki yazıdır cari işlemler açığı üzerine dedikodu yapıp duruyorum. Yeri gelmişken cari işlemlerle ilgili ‘derin’ bir konuya gireyim bari. Meclis’te görüşülmekte olan 4+4+4 yasa tasarısıyla ilgisi olur; bir taşla iki kuş vururum. Ele alacağım konu, ‘inovasyon’ konusu. Hani doğru dürüst bir Türkçe karşılık bulamadığımız konu. Karşılık bulamayışımızın belki bir hikmeti vardır. Bu hikmet, kim bilir, yazının sonunda ortaya çıkabilir de. Olur mu olur.
[Devamı]
Kafa travmasından nasıl kurtulunur?
Fatih Özatay, Dr.
15 Mart 2012
Maliye politikasının gerektiğinde kuvvetli bir fren aracı olacağını unutmamakta yarar var. Bir düşünün: ABD Merkez Bankası (FED), birkaç ay sonra, yakın gelecekte faizleri arttırmaya başlayacağı sinyalini verse ne olur? Türkiye açısından hiç hoş olmayacağı çok açık. Oysa FED’in faiz arttırmayacağını biliyoruz. Son zamanlarda yaptığı tüm açıklamalar, bu işin 2014’e sarkabileceği yolunda. Gerçi başkanlık seçiminden sonra ne olur bilinmez ama ona da çok var. Peki, Yunanistan birkaç ay sonra euroyu terk etmek zorunda kalırsa?.. Portekiz de Yunanistan gibi iflasa sürüklenirse?.. Türkiye yine zor günler yaşar, değil mi?
[Devamı]
Cari açık, açığın finansmanı ve üretim
Fatih Özatay, Dr.
14 Mart 2012
Son yazımdan bu yana iki önemli veri açıklandı. Perşembe günü ocak ayına ait sanayi üretim endeksi değerini ve ayrıntılarını öğrendik. Hafta başında ise yine ocak ayına ödemeler dengesi verileri açıklandı. Bu verileri değerlendireceğim.
[Devamı]
Hadi hayırlısı
Fatih Özatay, Dr.
13 Mart 2012
Son üç ayın toplamına bakıldığında, temmuz ayından bu yana, sermaye girişleri, açığın yarattığı finansman ihtiyacının altında. Ocak ayı ödemeler dengesi verileri dün açıklandı. Dikkatimi çeken birkaç noktayı paylaşmak istiyorum. Birincisi, cari işlemler açığında 2011’in son iki ayında gözlenen azalma, ocak ayında sürmedi. Ocak ayında cari işlemler açığı bir yıl önceki düzeyini korudu. Şüphesiz nasıl baktığımıza bağlı; bir yıl öncesine kıyasla cari açık artmadı diye sevinebiliriz de.
[Devamı]
Üretim ivme kaybetmeye başladı
Fatih Özatay, Dr.
10 Mart 2012
Ocak ayındaki üretim değeri ile üretimin artış hızındaki yavaşlama eğilimi daha belirgin biçimde ortaya çıktı. Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi ocak ayında bir ay öncesine kıyasla yüzde 3.1 azaldı. Sanayi üretimi son on dört aydır dar bir arlıkta oynuyor. 2010 yılının aralık ayından başlayıp Ocak 2012’de biten bu on dört ay içinde mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi endeksinin ortalaması 126.5 oldu. Bu dönemde ulaşılan en yüksek değer bunun yüzde 3.3 üzerinde, en düşük değer ise yüzde 2.1 altında gerçekleşti. Perşembe günü açıklanan ocak ayı sanayi üretim endeksi tam da ortalama düzeyindeydi (Grafik 1).
[Devamı]