'Küçük' sorunlar (2)
Fatih Özatay, Dr.
26 Nisan 2014
Soru şu: Türkçe yazılan ders kitapları böyle bir hakemlik sürecinden geçiyor mu? Bildiğim kadarıyla hiçbir yayınevi taslaklarını hakemlere yollamıyor. Türkçe yazılmış üniversite ders kitaplarındaki kalite sorunundan söz ediyordum salı günü; devam ediyorum. Kalitesiz kitapların gözden düşmesi için kaliteli kitapların yazılmasını teşvik etmek gerekiyor. Açayım.Basılmadan önce çok sayıda süzgeçten geçmesini sağlamak gerekiyor ders kitaplarının. İlk süzgeç elbette akademik olmalı. Mesela bilimsel dergilerde bir çalışmanızı yayınlatmak istiyorsanız zorlu bir süreci göze almalısınız. Önce editörün süzgecinden geçecek. Editör çalışmanızı dergiye uygun bulmazsa süreç sona erecek. Çalışmayı derginin yayın politikasına uygun buluyorsa değerlendirmek üzere genellikle iki hakem atıyor editör. Bu hakem
[Devamı]
Saydamlığın önemi
Fatih Özatay, Dr.
24 Nisan 2014
TED Üniversitesi öğretim üyelerinin çalışmasında bizim Merkez Bankası'nın saydamlık açısından yerinin hiç de fena olmadığı ortaya çıkıyor. Bugün Merkez Bankası Para Politikası Kurulu toplanacak. Kısa vadeli faizler, zorunlu karşılık oranları ve rezerv opsiyon mekanizmasına ilişkin kararlar alacak. Belki mevcut durumu değiştirmeyecek belki de bazı değişiklikler yapacak. “Hoca, sağ ol malumu ilan ettin; zaten başka alternatif mi var?” diye sorarsanız elbette haklısınız. Cevabım şu: Zaten yazımın da Merkez Bankası’nın bugünkü kararları ile bir ilgisi yok; başlangıç cümlesi sadece gündemden ‘kopmadığımı’ (artık nasıl kopmamak ise) göstermek için. Ama durun, yazımın genel olarak para politikasıyla çok yakından ilişkisi var. Buyurun, nasıl var, bir bakın.TED Üniversitesi öğretim üyesi Nergis Din
[Devamı]
'Küçük' sorunlar (1)
Fatih Özatay, Dr.
22 Nisan 2014
Kitap yazmayı prestijli bir iş haline getirebilmek de gerekiyor. 'De' değil hatta 'öncelikle' bu prestij meselesi önemli. Çok kötü üniversite ders kitapları var. Evet, sadece ‘kötü’ değil ‘çok kötü’. Sağ olsunlar öğretim üyeleri davet ediyorlar; çeşitli üniversitelerde konuşmalar yapıyorum. Böylelikle Türkiye’nin çok farklı üniversitelerini görme ve meslektaşlarla sohbet etmek fırsatım oluyor. Meslektaş sohbetlerinde çok sık yakınılan bir sorun olarak beliriyor ‘çok kötü kitap’ sorunu. Dikkat ederseniz ‘damardan’ geleceğimiz ile ilgili bir sorun bu. Beşeri sermayemizin niteliğini yakından ilgilendiriyor. Bu sorunun çözümünü sağlayacak adımların atılması müthiş bir çaba ve kaynak gerektirmiyor. Ancak olmuyor; öğrenciler çoğu zaman bu kitapların ‘bilgi’ bombardımanı altında kalıyorlar. Yazık
[Devamı]
Daha fazla tüketim daha fazla oy mu?
Fatih Özatay, Dr.
19 Nisan 2014
Tüketici kredilerinin milli gelire oranı 2002 sonundan 2013 sonuna tam 13.4 kat artıyor. Taksitli kredi kartlarının getirdiği ek avantajı da kullanarak, eskisine kıyasla daha yüksek tutarlı malları satın alma olanağına kavuştular.
[Devamı]
Bileşimi bozup daha da kırılganlaşmak ister miydiniz?
Fatih Özatay, Dr.
17 Nisan 2014
Türkiye ekonomisinin yüzde 3'ün altında büyümesi riskinin temel nedeni ne MB kararları ne de BDDK kararları, uluslararası piyasalardaki gelişmeler. Son zamanlardaki bir ekonomi politikası tartışması önemli bir ayrıntıyı gözden kaçırıyor. Türkiye ekonomisinin bu yıl düşük bir oranda büyüme ihtimali var. Ekonomimize ilişkin zaten yüksek olan risk algılamasını daha da yükseltmeden düşük büyümeden kaçınmamız mümkün değil. Ya biz aldığımız önlemlerle bu düşük büyümenin bileşimini daha sağlıklı yapacağız (daha fazla tüketim yerine daha fazla yatırım) ya da aldığımız önlemleri ortadan kaldıracağız ve büyümenin bileşimi daha fazla tüketim daha az yatırım şeklinde olacak. Hangisini tercih ederdiniz? Sözünü ettiğim tartışma Merkez Bankası (MB) ile Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK)
[Devamı]
Hesaba katılması gereken olgular
Fatih Özatay, Dr.
16 Nisan 2014
Şu günlerde Türkiye’de uygulanmak üzere kısa döneme ilişkin ekonomi politikası tavsiye eden, yani para ve maliye politikalarının şu ya da bu biçimde değiştirilmelerini öneren herkesin dikkate alması gereken bazı olgular var. Bunları hesaba katmadan, mesela faiz düşürün ya da kredi açma koşullarını kolaylaştırın demek istenmeyen sonuçlara yol açabilir. Nedir bu olgular?
[Devamı]
Seçmen neden maziye bakıyor da son birkaç yıla bakmıyor?
Fatih Özatay, Dr.
15 Nisan 2014
Yanlış olan, cari fiyatlarla ölçülen milli geliri alıp, ortalama dolar kuruna bölüp dolar cinsinden milli geliri elde edip; bu yıl geçen yıla kıyasla şu kadar büyüdük demek. Çocuğunuz boyunu ölçtürdünüz (eskiden eczanede falan ölçülürdü); 1 metre dediler. Kaydettiniz. Aradan bir yıl geçti; evladınız boy attı. Aynı yerde bir daha ölçtürdünüz; 1.12 çıktı. Maşallah ‘herhalde büyük teyzesine’ çekmiş; ne kadar da uzamış dediniz. Çok pimpiriklisiniz: Ya yanlış ölçtülerse? Evde eskiden kalma usul, mezura ile bir de siz ölçtünüz. O, ne; 1.03 çıkıyor. Yahu ‘yoksa huyu benzemesin amcasına mı çekti ne?’ Yok yok, öyle değil çok şükür; mezurayı tüm yaz güneş altında unuttuğunuzu hatırladınız; sünmüş bayağı. Evet, Türkiye’nin kişi başına gelirini doğru ölçerseniz, 2008-2013 döneminde 1.12 kat arttı. Yan
[Devamı]
Var mı o niyet?
Fatih Özatay, Dr.
14 Nisan 2014
Notumuzun düşürülmesi riski var. Elbette bu bir kader değil. Tekrar ekonomimizi toparlayabiliriz. Toparlayabiliriz de önce bunun için niyet olması gerekir. Önümüzdeki birkaç yıllık dönemin zor geçeceği üzerine yazdığım yazının mürekkebi kurumadan Moody’s Türkiye’nin kredi notunun görünümünü negatife çevirdi. Not düşürmedi ama görünümün negatife çevrilmesi, mevcut koşullar altında notumuzun bir sonraki değerlendirmede düşürülmesi tehlikesini de beraberinde getiriyor. Bu koşullar neler?Birincisi, 17 Aralık’ta başlayan ve neredeyse yerel seçime kadar kesintisiz süren siyasi gerginlik. Şimdi bir miktar yatışmış görünse de önümüzdeki cumhurbaşkanlığı ve sonrasındaki genel seçim sürecinde benzer bir ortama düşmeyeceğimizin garantisi yok. Tek başına böyle bir gergin dönem bile notumuzu düşürebili
[Devamı]
Çorba sever miydiniz?
Fatih Özatay, Dr.
10 Nisan 2014
Grafik: Kişi başına dolar cinsinden gelirimiz: 2008-2013. Kaynak: Hazine Müsteşarlığı
[Devamı]
Merkez Bankası ve BDDK ne yapabilir?
Fatih Özatay, Dr.
09 Nisan 2014
Büyümenin geçen yıla kıyasla belirgin biçimde düşük olacağı yönündeki emareler artıyor. Bu gidişatı önlemek için Merkez Bankası (MB) faiz indirebilir mi? Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) kredi arzını kısıtlayan kararlarını geri alır mı?
[Devamı]
