Türkiye ekonomisinin inişi yoksa sert mi olacak?
Fatih Özatay, Dr.
18 Şubat 2007
2002'den bu yana defalarca yaşadık. Kurun ne kadar da düştüğünden şikâyet eder, faiz haddinin indiği düzeyden hoşnutluğumuzu belirtirken, aniden kur ve faiz fırlardı yukarıya. Her fırlayışın tetikleyicisi bir dışsal şoktu. 2003 başında Irak savaşı mesela. 2004 Nisanı'nda ABD Merkez Bankası'nın (FED) beklenmedik şekilde faizleri artıracağı kanısı. 2006 mayısında yine FED'in kötü bir sürpriz yapacağı algılaması.
[Devamı]
Faizle iç talep etkilenebilir mi?
Fatih Özatay, Dr.
15 Şubat 2007
Son iki yazımın anafikriyle başlayayım: Yasayla Merkez Bankası'na görev veriyorsunuz. Enflasyonla mücadele etmesini 'emrediyorsunuz'. İktisat teorisi de merkez bankalarının bu mücadeleyi faizleri değiştirerek yapabileceğini söylüyor. Bu mücadelenin doğurduğu sonuçlardan (mesela liranın değerlenmesi) memnun olmayabilirsiniz. Bu durumda yapmanız gereken, yasayla kendisine verilen görevi yerine getirmeye çalışıyor diye Merkez Bankası'nı eleştirmek olmamalıdır herhalde. Kanunsuzluk özendirilemez.
[Devamı]
Hedefi yüzde 10 mu yapsak?
Fatih Özatay, Dr.
12 Şubat 2007
Yerküre üzerinde en çok satan parasal iktisat kitaplarının başında Mishkin'inki gelir. Bu kitabın saymayı unuttuğum baskılarından birini açın, faiz haddindeki değişmelerin hangi kanallarla ekonomiyi etkilediğinin (aktarma mekanizmasının) anlatıldığı sayfaları bulun. Bunlardan birisi de döviz kurudur.
[Devamı]
Merkez Bankası uzun bir süredir yüksek faiz düşük kur politikası uyguluyor
Fatih Özatay, Dr.
11 Şubat 2007
Geride bıraktığımız yıl mayıs ayında kur ve faiz aynı anda yükselmeye başladı. Bu yükselme eğilimi birkaç ay sürdü. Aynı süreçte özellikle ekonomi politikasının kontrolü altında olmayan unsurlara bağlı olarak (altın, petrol ve işlenmemiş gıda ürünlerinin fiyatları) enflasyon da yükseldi. Kurdaki yükselme bazı mal gruplarında hemen, diğerlerinde bir gecikme ile enflasyonu artırdı. Enflasyon beklentileri bozuldu.
[Devamı]
Çekirdek enflasyonu mu hedeflesek?
Fatih Özatay, Dr.
08 Şubat 2007
Merkez Bankası, ana tüketici endeksiyle ölçülen enflasyon yerine, işlenmemiş gıda ürünlerini dışarıda tutan tüketici fiyat artışlarını mı hedeflemeli? Ocak ayı enflasyonu işlenmemiş gıda ürünleri fiyatlarındaki çok yüksek artış nedeniyle tahminlerin oldukça üzerine çıktı. Bu grup dışarıda tutulduğunda ocak ayında fiyatların aslında yüzde 0.22 oranında düştüğü anlaşılıyor. Bu grubun fiyat artışlarındaki yükseklik ocak ayına özgü değil; geride bıraktığımız yıl yüzde 12.9 düzeyindeydi. Bu, 2004'teki düzeyin yaklaşık dört, 2005'tekinin de iki katı! Üstüne üstelik bu mal grubundaki fiyat artışları son yıllarda giderek oynaklaştı. Bu gruba ait enflasyon için ileriye yönelik tahmin yapmak çok zor. Tüketici indeksi içinde azımsanmayacak bir ağırlığı var bu grubun. Dolayısıyla, tahmindek
[Devamı]
FED mi, yoksa TCMB mi etkili?
Fatih Özatay, Dr.
05 Şubat 2007
Ekonomi kanallarına ara sıra göz atıyorsanız hemen dikkatinizi çekecektir. Merkez Bankası'nın (MB) açıklamalarına ve olası kararlarına özel bir önem veriliyor. Çağrılan konuklara sık sık MB'nin ileride nasıl davranacağı hakkındaki görüşleri soruluyor. Bu sadece bizim MB için geçerli değil. Tüm dünyada böyle. Üstelik gelişmiş ülkelerin merkez bankalarının, özellikle de Amerikan Merkez Bankası'nın (FED) açıklamaları ve kararları tüm dünyada yakından izleniyor.
[Devamı]
İlginç bir ocak ayı enflasyonu ve olası faiz tepkisi
Fatih Özatay, Dr.
04 Şubat 2007
İlginçti cuma günü açıklanan enflasyon değerleri. Birkaç nedenle. Birincisi, yüzde 1 olarak gerçekleşen ocak ayı enflasyonu beklentilerin üzerindeydi. Ayrıca, enflasyonun dar bir aralıkta seyrettiği 2004-2006 döneminin ocak aylarında gerçekleşen en yüksek enflasyondan (yüzde 0.75) daha yüksek bir değere işaret ediyordu. Bu nedenle yıllık enflasyon yüzde 9.9'a çıktı.
[Devamı]
Enflasyonda düşüşe hazır olalım
Fatih Özatay, Dr.
01 Şubat 2007
2004 başından bu yana dar bir aralıkta seyrediyor enflasyon. Son üç yılın ortalama yıllık enflasyonu yüzde 8.9 düzeyinde gerçekleşti. Geride bıraktığımız yılın temmuz ayı değerini (yüzde 11.7) bir tarafa bırakırsak ulaşılan en yüksek değer yüzde 10.6, en düşük değer ise yüzde 7.3.
[Devamı]
Üçüncü bir neden daha var
Fatih Özatay, Dr.
29 Ocak 2007
Protesto edilen senetler ile büyüme hızımız (ekonomik faaliyet düzeyimiz) arasındaki ilişki üzerineydi dünkü yazım. Bu ilişkinin ters yönlü olması gerektiği konusunda yaygın bir kanı var. İşler yolunda giderken protesto edilen senet tutarının azalması gerektiği düşünülüyor. Her zaman doğru olmayabilir oysa bu.Dün iki noktaya dikkat çekmiştim. Birincisi, büyümeyle birlikte artan ekonomik faaliyet düzeyi senet kullanımını da artırıyor. Artan senet kullanımı ile birlikte protestolu senet tutarı da artabilir. Daha önemlisi, kapsamlı bir reform sürecinden geçen ekonomilerde kazanan ve kaybeden kesimler oluşuyor. Reform yapılmasa, bu ekonomiler doğal mecralarında aksalar da kazananlar ve kaybedenler ortaya çıkıyor; ama reform daha kısa bir sürede ve daha çok miktarda kazanan ve kaybeden oluşturu
[Devamı]
Ekonomi büyürken protesto edilen senet tutarı neden artıyor?
Fatih Özatay, Dr.
28 Ocak 2007
Uzun zamandır grafiklere yer vermiyordum yazılarımda. Uzun, göreli bir kavram şüphesiz. Söz konusu uzunluk, açık ki 'bana göre'. 'Mümtaz' grafiklerimden sizleri 'mahrum' edişimin temel nedeni iki okurumdan aldığım ortak eleştiriydi. Ne istiyorlarsa grafiklerimden... Eleştirenlerden biri babam, diğeri de arkadaşım Rana. Babam emekli subay, Rana ise nöroloji profesörü. Her daim askerlerin (özellikle son yıllarda emekli askerlerin) ve tıp doktorlarının (bilhassa nörologların) sözlerine dikkat etmek gerekir.
[Devamı]
