Bu, başka bir istikrar
Fatih Özatay, Dr.
01 Mart 2011
Son dönem ekonomide görülen gelişmeler hoş olmayan bir istikrarı maskelemiş de oluyor. Kaddafi kırk yılı aşkın süredir iktidarda; düştü düşecek. Hüsnü Mübarek otuz yıl kadar iktidarda kaldı. Zeynel Abidin Bin Ali'nin iktidarı ise yirmi yıldan fazla sürdü. Demokratik ülkeler ile karşılaştırıldığında, yönetimde inanılmaz bir süreklilikten, farklı bir ifadeyle 'yönetimde istikrar'dan söz ediyoruz.
[Devamı]
2001 krizinden nemalanmak (2)
Fatih Özatay, Dr.
26 Şubat 2011
2001 krizinin onuncu yılı temalı 'kutlamaların' dozunun kaçmaması ve 'itibarsızlaştırma' kampanyasına dönmemesi lazım. 2001 krizini, makroekonomik istikrarın ne denli önemli olduğunu akılda tutmak için ara sıra hatırlamakta elbette yarar var. Ancak bunu hatırlarken sadece istikrarı sağlamanın ve korumanın Türkiye'yi bir üst lige çıkarmayacağını unutmamak gerekiyor. Türkiye'nin zengin ülkelerle arasındaki gelir farkını son otuz yılda bir nebze olsun kapatamadığını; bu anlamda yerinde saydığını göz önünde bulundurmadan 2001 krizini hatırlamanın ve hatırlatmanın yararı da sınırlı kalıyor.
[Devamı]
2001 krizinden nemalanmak
Fatih Özatay, Dr.
24 Şubat 2011
O dönemdeki en büyük hata, çok bozuk olduğu kamuoyunca sonradan anlaşılan bankacılık sektörünün üzerine gidilmemesi. Hangisi daha derin? 2001 mi, yoksa 2008-2009 mu? İki göstergeye bakmak yeterli: İşsizlik oranı ve gayri safi yurtiçi hasıladaki (GSYH) değişim.
[Devamı]
Nasıl oluyor da oluyor? Cari açık-2
Fatih Özatay, Dr.
23 Şubat 2011
Geçen hafta "Nasıl oluyor da oluyor?" başlıklı dizinin cari işlemler açığı üzerine ilk yazısı yer almıştı bu köşede. Devam etmeden önce kısa bir özet vereceğim. Ödemeler dengesi hesabının iki temel kaleminden ilki olan cari işlemler hesabı, reel kaynaklarla ilgili işlemleri ifade ederken, ikincisi olan sermaye ve finans hesabı ise bu işlemlerin nasıl finanse edildiğini gösteriyor.
[Devamı]
Vergi gelirleri üzerine
Fatih Özatay, Dr.
22 Şubat 2011
Türkiye vergi geliri-GSYH oranını İrlanda düzeyine getirdiğinde GSYH'mize oranla 4.6 puanlık bir artış sağlamış olacak. Gelirden sonra sıra, uluslararası vergi karşılaştırmasına geldi. Bu tür bir incelemeyi Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı'nın (OECD) verilerine dayanarak daha önce bu köşeye taşımıştım. O karşılaştırmada en güncel veri 2007 yılına aitti. Artık 2008 ve kısmen de 2009 için veriler var. Bir daha bu önemli konuya dönmekte yarar var.
[Devamı]
Tekrar gelir karşılaştırması
Fatih Özatay, Dr.
19 Şubat 2011
Türkiye son 30 yılda satınalma gücüne göre kişi başına gelirde Kore ve İrlan'da kadar bile yol alamadı. Son yazımda verdiğim sözü yerine getiriyorum. Önce konuya uzak olanlar için kısa bir hatırlatma: Farklı ülkelerin milli gelirlerini karşılaştırabilmek için bazı düzenlemeler yapmak gerekiyor. Amaç, her ülkenin gelirini, o gelirin ima ettiği 'satın alma' gücünü yansıtacak şekilde hesaplamak. Bu hesaplama sonucunda ortaya çıkan gelire 'satın alma gücü paritesiyle ölçülen gelir' deniliyor. Buna, kısaca 'düzeltilmiş gelir' diyeceğim.
[Devamı]
Farklı gelir karşılaştırmaları
Fatih Özatay, Dr.
17 Şubat 2011
Kullanılan mal ve hizmet fiyatlarına ve yöntemlere bağlı olarak hesaplanan 'düzeltilmiş' gelir rakamları da farklılaşıyor. Ülkelerarası kişi başına gelir düzeyi karşılaştırması netameli bir iş. Ülkelerin gelirleri kendi para birimleri cinsinden hesaplanıyor. Geçerli olan döviz kurlarını kullanıp bu gelirleri aynı para birimi cinsinden ifade etmek mümkün. Ama sorun çözülmüyor.
[Devamı]
Nasıl oluyor da oluyor? Cari açık-1
Fatih Özatay, Dr.
16 Şubat 2011
Cari işlemler açığımız rekor düzeye ulaştı. Birkaç yazı cari işlemler hesabını incelemek istiyorum. Konuya uzak olanlar için bazı bilgiler verdikten sonra, cari işlemler hesabını etkileyen ana unsurları ele alacağım. Türkiye ekonomisinin özelliklerini dikkate alarak bu unsurları tartışacağım. İleride, gündem izin verdikçe, bu tür bir analizi başka önemli makroekonomik değişkenler için de yapmak istiyorum. Kısacası temel sorumuz şu: "Nasıl oluyor da oluyor?"
[Devamı]
Mısır ve Tunus: Başka göstergeler
Fatih Özatay, Dr.
15 Şubat 2011
Salt ekonomik göstergelere bakarak Tunus ve Mısır'da olanları açıklamak mümkün değil. Mısır'a ve Tunus'a ilişkin birkaç göstergeyi daha bu köşeye taşımak istiyorum. Temel soru şu: Salt ekonomik nedenlerle bu ülkelerdeki hareketleri açıklamak mümkün mü? Daha önce bu iki ülkenin kişi başına gelir düzeylerinin ABD'nin kişi başına gelir düzeyine oranının değişimini vermiştim. 2007'de Mısır için yüzde 13.5, Tunus için ise yüzde 23.3 düzeyindeydi bu oran (Türkiye'nin yüzde 17.8). Bu gelirler satın alma gücü ile yapılıyor. Farklı satın alma gücü hesapları farklı oranlar verebilir. Burada Penn Dünya Tabloları'ndan yararlandım. Bu ayrıntı bir tarafa, bu oranların zaman içindeki hareketleri de önemli. Her iki ülke için de bir kötüleşmeden söz etmek mümkün değil. Hatta ılımlı da olsa bir iy
[Devamı]
Faizi bir kişi mi belirliyordu?
Fatih Özatay, Dr.
12 Şubat 2011
Faiz kararını tek kişinin aldığı iddiası, sanıyorum örtük hedefleme döneminde kararı PPK'nın almamasından kaynaklı. Basında okumuşsunuzdur. 'Bir süre öncesine' kadar TCMB'de faiz kararlarının tek kişi tarafından alındığı (elbette TCMB başkanı ima ediliyor), artık durumun böyle olmadığı söyleniyor. Gerçekten 'bir süre öncesine' kadar böyle miydi?
[Devamı]
