Şimdi Merkez Bankası kimi kandırmış oldu?
Güven Sak, Dr.
23 Ocak 2014
Doğrusu ya ben bir süreden beri Merkez Bankamızın ne yapmaya çalıştığını anlamakta güçlük çekiyorum. En son geçen gün Merkez Bankası faiz artırmadım dedi ama bir nevi faiz artırdı. Bildiğimiz gibi yapmadı. Şimdi Merkez Bankası kimi kandırmış oldu? Sayın Başbakanımız, kendisinin “zinhar faiz artırılmasın” talimatını dinlediği ve faiz artırmadığı için Bankaya teşekkür etti. Ama Banka sonuçta faiz artırdı. Piyasa aktörleri her zamanki gibi önce bir “Ne dedi, Harry?” havasına girdi. Bence bir Merkez Bankası’nın birlikte iş gördüğü partnerleri tarafından ilk anda anlaşılmaması Merkez Bankacılığı açısından kötü bir puan. Sonra raporlar çıktı. Banka, ne zaman ve nasıl uygulanacağını belirtmeden faiz artırmıştı. Vaziyetin farkındaydı ama herhalde yapabileceği bir şey yoktu. Bu yoğun s
[Devamı]
Bakkalınız dimdik ayakta duruyor
Güven Sak, Dr.
21 Ocak 2014
Bakkallık değişiyor. Her şey değişirken, bakkallık mesleğinin aynı kalması mümkün mü? Kahraman bakkal süpermarkete karşı algısı çok iyi tuttu. Kamu spotlarında da bugünlerde bir bakkal amca muhabbetidir gidiyor. Anlaşılan o ki biz mahalle bakkalını pek seviyormuş gibi yapıyoruz. Yok olmalarını da hiç istemiyoruz ancak her nedense ondan pek alışveriş etmiyoruz. Bakkallarda zor durumda kalıyor. Yoksa o reklam spotları neden yapılıyor olabilir ki? Türkiye, tam da bu çerçevede, son on yıldır “bir perakende yasası çıkartsak da, perakende pazarındaki dönüşüm sürecini daha kontrollü hale getirsek” diye düşünüyor. Ama bakın beklenen kanun bir türlü çıkmıyor. Bu arada bakkal sayısının yarıdan fazla azaldığına dair bir dizi iddia ortada dolanıyor. Ben geçenlerde yine böyle bir toplantıya katıldım. K
[Devamı]
Mısır, Arap Baharı’nın başına geri döndü
Güven Sak, Dr.
20 Ocak 2014
Mısır’da Arap Baharı resmen sona erdi. Ama bakın nasıl sona erdi? Anayasa referandumu oldu, işler yoluna girdi filan demiyorum. Mısır’da neler olduğuna bakmıyorum. İyidir kötüdür gibi romantik hüküm cümleleri de kurmuyorum. Somut bir hadiseden bahsediyorum: Mısır hisse senedi fiyat endeksi, EGX30, Arap Baharı döneminin başına döndü. Mısır hisse senedi fiyat endeksi, bundan üç yıl kadar önce, Tunus devlet başkanı Zeynel Abidin Bin Ali milletinden korkup kaçınca, düşmeye başlamıştı. EGX30 Mısırlılar iki günlük anayasa referandumu için sandık başına giderken, üç yıl önceki düzeyine geri döndü. Bir nevi, Mısır’da Arap Baharı parantezi kapandı.
[Devamı]
Her kente daha fazla Gezi Parkı sakini gerekir
Güven Sak, Dr.
17 Ocak 2014
Yaratıcı sınıfın bu sayısı bize daha yetmez. Her kente daha fazla Gezi Parkı sakini gerekir. Yoksa zenginleşme olmaz. Gezi Parkı hadisesi geçen yıl Mayıs ayı sonlarındaydı. Taksim’deki Gezi Parkı’nın artık kanıksadığımız rant dağıtımı operasyonlarından birine kurban gitme olasılığı belirmişti. Sonra farklı bir şey oldu. Gezi Parkı hadisesi sırasında bağzı insanlar “Yok anacım, sen buraya hiçbir şey yapma, burası böyle kırık dökük ve de eskisi gibi kalsın” diye gösteri yaptılar. Biz böyle işler için sokağa filan çıkmazdık eskiden. Onlar ise kendilerini ağaca filan zincirlediler. Yapılan son derece 21inci yüzyıla aitti. Eski yüzyılın ilk yarısından kalma idarecilerimiz hala daha ne olduğunu tam anlayamadılar. Siyasetin ezberi tam da o gün bozuldu. Halbuki Türkiye’nin yaratıcı sınıfı ilk siya
[Devamı]
Türkiye’nin yarısı İnternet’i bilmiyor
Güven Sak, Dr.
16 Ocak 2014
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK)’nun yaptığı anketler Türkiye’nin yarısının daha İnternet’i bilmediğini gösteriyor. En son anket sonuçları geçen Ağustos’ta yayımlanmış. Buna göre, yurttaşlarımızın yüzde 51,1’i İnternet’i bilmiyor. Bu oran kadınlar arasında yüzde 60’ı aşıyor. Yine aynı anket sonuçlarına göre, Anadolu’da derin bir dijital uçurum var. İstanbul’dan doğuya doğru ilerledikçe İnternet’i bilmeyenlerin oranı artıyor. Geçenlerde size “Anadolu’da AR-GE neden böyle sınırlı?” diye sormuştum. Ben kargadan başka kuş bilmeden, yenilik yapılamayacağı, daha iyinin aranamayacağı kanaatindeyim.Kargadan başka kuşlar olduğunu bilebilmek için, dünyaya açık olmak gerekiyor. İnternet’i neden kullanmıyorsun diye sorulduğunda, ihtiyacım yok diye cevap verenler ne kaçırmış olduklarını bil
[Devamı]
Ne olduysa 2010'dan beri oldu
Güven Sak, Dr.
14 Ocak 2014
Küresel dengesizliğin bir bütün olarak azaldığı bir çağda, ulusal dengesizliklerini artıranlara kırılgan ülke denilmektedir. Bundan yıllar önceydi. Yirmi birinci yüzyılın daha ilk yıllarındaydık. Roma’da Amerikan eski dışişleri bakanı Henry Kissinger’ın da katıldığı bir toplantıydı. Toplantının konusu küresel dengesizliklerdi. Merak edilen konu Amerika’nın yüksek cari işlem açıklarının daha ne kadar Çinliler tarafından finanse edilmeye devam edileceğiydi. Ortada iğreti bir denge durumu vardı. Ve bu denge durumu daha uzun süre devam ettirilemezdi. Amerika’da bir finansal kriz kaçınılmazdı. Serbest bir beyin fırtınası toplantısıydı. Konunun uzmanları ileriye doğru bakıyor ve olasılıkları tartışıyorlardı. Türkiye’de o günlerde alışık olmadığımız bir tartışma ortamıydı. Çok şey öğrendiğimi hat
[Devamı]
Anadolu’da Ar-Ge neden böyle sınırlı?
Güven Sak, Dr.
13 Ocak 2014
Tarihimizde hiç bu kadar fazla inovasyon-araştırma desteği olmamıştı. Bir nevi, birileri biraz Ar-Ge yapsa da, yenilikler ortaya çıkarsa diye etrafa para saçıyoruz. Hatta bütçeleyip kenara ayırdığımız parayı harcayamıyoruz. Geçen gün Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanımız Sayın Fikri Işık “araştırmaya ayrılan fonların proje yokluğundan kullanılamadığını” söylüyordu. Nedir bu Türkiye’nin problemi? Somutlayayım isterseniz: 2011 yılı itibariyle bakarsanız, Türkiye’de ihracat yapan 53 bin firma var. Bu 53 bin firmanın yaklaşık 2 bin tanesi araştırma geliştirme faaliyetinde bulunuyor. Bunların yarısı ise İstanbul ve Ankara’da faaliyet gösteriyor. Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı, Ekonomi Bakanlığı ile birlikte bir çalışma yayımladı. Çalışma, Teknoloji, Ar-Ge destekleri, Patent, Ta
[Devamı]
Türkiye'de otomobil sahibi olmayanlar bisiklete binemez
Güven Sak, Dr.
10 Ocak 2014
Türkiye daha sanayi devriminin meselelerini çözemedi ama bakın bilgi işlem devriminin soruları da cevap istiyor. Sanayi devrimi yaşam biçimimizi değiştirdi. Hiç ne olduğunu düşündünüz mü? Önce şehirlere toplandık. Sonra çöp üretimi arttı. 1900 yılında dünya nüfusunun yalnızca yüzde 13’ü şehirlerde yaşıyordu. Toplam şehirli sayısı 220 milyondu. O yıllarda günlük çöp üretimi 300 bin ton civarındaydı. 2000 yılına geldiğimizde dünya nüfusunun yüzde 49’u şehirlerde yaşamaya başladı. Toplam sayısı 2,9 milyar oldu. Günlük çöp üretimi ise 3 milyon tona çıktı. Dünya Bankası çöp üretim tahminini günlük 3,1 milyon tona çıkarttı. 2025 yılında ise bu günlük tutarın 6 milyon tona çıkması bekleniyor. Bu ne demek? Bilenlere göre 5000 kilometrelik bir çöp kamyonu kafilesi demek. Çok yani. Sanayi devrimi şe
[Devamı]
Türkiye kriz sonrası yaramazlık yaptığı için dolar böyle gidiyor
Güven Sak, Dr.
09 Ocak 2014
Amerikan Doları, Türk Lirası karşısında her gün değer kazanıyor. En son baktığımda, televizyonda birileri 2,30-2,50 bandından bahsediyordu. Yok artık. Bize böyle ne oldu? Ben bugün size birkaç rakam söyleyeyim. Siz kendiniz çıkarın, vaziyet neden böyleyken böyle. Türkiye’de cari işlemler açığının mili gelire oranı son on yılda yüzde 5,4’ten yüzde 7,4’e yükseldi. Ne yaptık? Cari işlemler açığının milli gelire oranını yüzde 35 artırdık. Alın size icraat işte. Memlekete daha fazla yabancı tasarruf davet ettik. Hızlı büyümek istedik. Geldiler. Cari işlemler açığımız uzun dönem ortalamasının üzerine çıktı. Hızlı büyüdük. Oy oranı da yükseldi. Unutmayın, doping ilacını seve seve içtik. İşe yaradı. Bir yan etkisi vardı. Memleketin kırılganlığı arttı. Artık o kadar kusur kadı kızında d
[Devamı]
Avustralya'da köpekbalıkları bile çıt çıt twit atıyor
Güven Sak, Dr.
07 Ocak 2014
Hayatlarımızla ilgili ne çok verinin, ne kadar sınırsız biçimde güvenlik örgütleri tarafından kullanıldığını Edward Snowden meselesi ile fark ettik. Geçenlerde galiba Avustralya gazetelerinden birinde gördüm. Orası bir garip yer, dünyayla alakaları yok. Gazeteleri aynı bizim gazeteler gibi, ilk sayfada esasen dünya haberi bulabilmek mümkün değil. Ama bakın böyle haberler var. Avustralya’da artık hangi kıyıda, hangi köpekbalığı var, twitter’dan izleyebilmek mümkünmüş. Bir nevi köpekbalıkları bile öyle çıt çıt twit atıyormuş. Merak ettim haliyle. Batı Avustralya kıyılarında dolaşan 320 köpekbalığına sinyal cihazı takmışlar. Köpekbalığının nerede olduğuna dair veriler bir merkezde toplanıyormuş. Sonra o merkezden bir twitter hesabı vasıtasıyla uyarı mesajı gönderiliyormuş. “Filanca plaj yakın
[Devamı]
