Türkiye, Avrupa Birliği’nin manasını hala tam olarak anlamıyor
Güven Sak, Dr.
09 Şubat 2015
Geçen akşam Atina’da sokakta yürürken tam da bunu düşünüyordum. Çevredeki binalara bakarken, kendimi hiç de yabancı bir ülkede gibi hissetmiyordum. Atina’da yürümek, İzmir’de sokakta yürümek gibi, bana sorarsanız. Ama orada kişi başına gelir 20 bin doların üzerinde, biz ise burada son 10 yıldır 10 bin dolarlık müthiş bir engeli aşmaya çalışıyoruz. Ama bir türlü beceremiyoruz. Atina’da bu duygu ve düşünceler içinde sokakta yürürken Türkiye’yi yönetenlerin Avrupa Birliği’nin manasını kavrayamamış olduklarına dair kanaatim kuvvetlendi. Gelin bakın neden?
[Devamı]
Petrol ucuzlayınca küresel büyüme yavaşladı
Güven Sak, Dr.
06 Şubat 2015
Böyle olmayacaktı ama oldu işte. Ne denmişti? “Petrol fiyatı düşünce, büyüme artar.” Ama bakın öyle değilmiş. Petrol fiyatı yavaşlayınca, küresel büyüme öyle artıvermeyebilirmiş. Şimdi bu durumda, ekonomik büyüme ile ilgili diğer söylenenler de yanlış olabilir mi? Ne bileyim? Ortada bunlardan mebzul miktarda var. “Faiz düşünce, büyüme artar”, “Faiz düşünce, herkes yatırım yapar”, “Petrol fiyatı düşünce, Türkiye’nin cari işlemler açığı azalır” filan gibi pek çok örnek var Türkiye’de doğrusu. Ben bunlardan en çok, “Bakın Almanya’nın faiz oranına, bizimki neden bu kadar yüksek?” diye başlayanını seviyorum. Gelin bir anlatayım.
[Devamı]
Yunanistan, Brüksel’i Avrupa’nın başkenti yapabilir mi?
Güven Sak, Dr.
05 Şubat 2015
Önce yandaki haritalara bir bakın isterseniz. İlki Avrupa Birliği ülkeleri ile Türkiye’nin Düzey-2 bölgeleri bazında kişi başına gelirini kıyaslıyor. İkincisi ise 2008-2011 yılları arasında yine Düzey-2 bölgeleri bazında kişi başınagelirdeki değişimi gösteriyor. Ben, “Yunan seçimlerinde ne oldu?” diye merak edenlerin bu haritalara bakmasının faydalı olacağını düşünüyorum. Şimdi zengin Avrupa’nın, yoksul Avrupa’nın borçlarını üstlenmesi gereken noktadayız. Tam oradayız. Avrupa’daki krizin kesin çözümü zengin Avrupa’nın, yoksul Avrupa’nın borçlarını üstlenmesidir. Bu da ancak yoksul Avrupa’nın 20’inci yüzyılı bırakıp 21’inci yüzyıla gelmeyi kabul etmesi karşılığında olur. Gelin bir ne gördüğümü anlatmaya başlayayım.
[Devamı]
Teknoloji geliştirmek, domates yetiştirmeye benzemez
Güven Sak, Dr.
02 Şubat 2015
Dünyada dakikada 250 bebek doğuyor. Dakikada satılan iPhone sayısı ise 2014 yılının son 3 ayında 575’e vurdu. Nedir? Her doğan bebeğe yaklaşık 2 iPhone düşüyor artık. Üstelik Apple’ın ortalama ürün fiyatı bu son 3 ayda 50 dolar daha arttı. Artık ortalama bir ürün 687 dolar ediyor ve bilin bakalım ne oluyor? Daha çok satıyor. Şirketin karı son 3 ayda yüzde 38 artmış. Güçlü Amerikan Doları şirket gelirlerini aşağıya doğru çekmiş ama yine de artmış. Teknoloji, böyle bir şey işte. Teknolojide liderlik diyeyim ve susayım. Hatırlayın, bu, o iPhone. Hani yeni modeli geçen yıl ilk çıktığında, “canım ortada bir farklılık yok, telefon aynı telefon” filan diyenler olmuştu. Ama bakın satış rakamları herkesi şaşırttı. Apple, yeni iPhone modelleriyle rekor üstüne rekor kırdı. İPhone 6 rakiplerine fark a
[Devamı]
Sipras diyen Yunan seçmeni aslında “Peki, ama omlet nerede?” diye sordu
Güven Sak, Dr.
30 Ocak 2015
Başlık bir Slavoy Jijek (Slavoj Zizek) fıkrasından alınma. Jijek, kitaplarında o kadar çok fıkra anlatıyor ki, en son “Zizek’ten Nükteler” diye bir kitap bile çıktı. Ama geçen yıl çıkan son kitabı Trouble in Paradise (Cennette Sıkıntı)’da Yunan krizini bence pek güzel anlatıyordu. Yunan seçimlerini anarken bugün oradan başlayayım dedim. Romen komünist yazar Panait Istrati, 1920’lerde Sovyetler Birliği’ni ziyaret eder. Zaman tam Troçki sonrası, Stalin’in, bizim Ergenekon-Balyoz davalarına benzer, çakma mahkemelerle ihanet şebekeleri icat edip iktidara yerleşme zamanı. Rus yoldaşları Istrati’ye uzun uzun Sovyetler Birliği’nin ihanet karşısında kendisini neden savunması gerektiğini anlatırlar. Ortada uluslararası bir ihanet şebekesi vardır. Hainler, baronlar, emperyalizm falan filan. Uzun uzu
[Devamı]
ASELSAN neden böyle güdük kaldı?
Güven Sak, Dr.
29 Ocak 2015
Sayın Başbakanımız dün yine bir dizi dönüşüm programı tedbiri açıkladı. Ben bu tedbir paketlerinin ve onların çerçevesini çizdiği dönüşüm programlarının yeterince tartışılmadığını ama memleketin geleceği açısından da son derece önemli olduğunu düşünüyorum. Memlekette verimli bir tartışma ortamı olmaması büyük bir şanssızlık aslında. Bu tedbir paketlerinde hedeflenen nitel dönüşümü hakikaten gerçekleştirebilmek için öncelikle başlıktaki sorunun cevabını merak etmemiz gerektiği kanaatindeyim. Ama işe bakın ki, kimse bunu merak etmiyor. Amacımız iş olsun diye değil, işe yarasın diye tedbir paketi açıklamaksa “ASELSAN neden böyle güdük kaldı?” sorusunu dürüstçe cevaplamamız gerekiyor.
[Devamı]
İzmir, İstanbul, Bursa ve Ankara ilk 10’a girdi
Güven Sak, Dr.
26 Ocak 2015
Müjdeyi hemen vereyim: İzmir, İstanbul, Bursa ve Ankara, 2014 yılının en hızlı büyüyen kentleri listesinde ilk 10’a girdiler. Ben bir Bursalı olarak sevindim doğrusu. Ama sonra rakamlara baktım ve aklım biraz karıştı.
[Devamı]
Merkez Bankası maceraya prim vermedi
Güven Sak, Dr.
22 Ocak 2015
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), evvelki gün doğru olanı yaptı. Temkini elden bırakmadı. Faizi indirmesine indirdi ama efektif olarak bakarsanız, bankaları hala iki haneli bir faiz oranından fonlamaya devam edecek. Kötü mü? Değil. Ben, 2015 yılının, Türkiye açısından, temkini elden bırakmama, dolduruşa gelmeme yılı olduğu kanaatindeyim. Ortada hem pozitif hem de negatif göstergeler var. Ekonomi kadar siyasetin de önem taşıyacağı bir yıl 2015. Nüansların önemli olacağı bir dönemin içinden geçeceğiz. Böyle bir dönemde ne yapmak lazım? Öncelikle “önce tarafını belirleyip, sonra ona uygun analiz yapan” Miki Maus iktisatçılarından sakınmak lazım. Tek parametrelik analizlerin hiçbirimizi kesmeyeceği bir sürecin başındayız. Not edeyim, nüansların önemli olduğu bir dönemde, genellemelerde
[Devamı]
SNB kararı Türkiye için iyi bir karar değildir
Güven Sak, Dr.
20 Ocak 2015
Geçen hafta finansal piyasalarda en çok İsviçre Ulusal Bankası (SNB) anıldı. Üstelik pek de iyi anılmadı. SNB, 15 Ocak’ta İsviçre Frangı’nı euro karşısında dalgalanmaya bıraktı. 2012 yılı başından beri, 1 İsviçre Frangı 1,2 euro ediyordu. 3 yıllık bağın koptuğu sürpriz bir biçimde ilan edilince, frank hızla değerlenmeye başladı. Frank, euro karşısında yüzde 30’lara, dolar karşısında ise yüzde 25’lere yakın bir oranda değerlendi. Ne oldu? Euro ve dolar değer kaybetti, İsviçre Frangı değer kazandı. Şimdi bu ne demektir? Kime yarar? İsviçre bundan kaybeder mi? Ben İsviçre Frangı’nın dalgalanmaya bırakılmasının, Patek Philippe saati olanlar için iyi, Türkiye içinse kötü olduğunu düşünüyorum. Gelin bakın neden?
[Devamı]
Bu yıl Türklerin yurt dışı yatırımları artacak
Güven Sak, Dr.
19 Ocak 2015
Türkiye’nin yurt dışı pazarlardaki performansına hiç baktınız mı? 1980’den bugüne toplam ihracatımız 3 milyar dolardan 130 milyar dolara çıktı. Ancak yurt dışına sattığımız mallar ve de erişebildiğimiz pazarlar pek fazla değişmedi. Türkiye eski pazarlarına eskiden beri ürettiği malları satarak ihracat hacmini artıran bir ülke konumunda esas itibariyle. Ne yapamıyoruz? Yeni pazarlara, yeni mallar vasıtasıyla girmeyi beceremiyoruz. Kendimizi yenileyemiyoruz. Ben bu durumu, “kargadan başka kuş tanımıyoruz” diye adlandırıyorum. Bir insan nasıl kargadan başka kuş tanımaz? Yaşam alanının sınırları dışına hiç çıkmamışsa, kendi yaşamından başka yaşamlar olabileceğinden doğal olarak haberdar olamaz. Bizim halimiz işte budur. Bir ara bu ezikliğimize bahane uydurmak için, etrafta bir “Türkiye’nin değ
[Devamı]
