İnternette hızlı dolaşamayan eziktir
Güven Sak, Dr.
31 Ocak 2012
"Düşük hızlı internet erişimi olan, yerli otomobil değil, olsa olsa, mesleksiz, ezik nesiller üretir." Türkiye internete hızlı erişimde hala geridedir. Hızlı internet erişimi hem yeterince yaygın değil, hem de pahalı. Geçmişe göre iyi ama hala kötü. Hızlı internet erişimi olmaması demek ne demektir? Hiç düşündünüz mü? Bu çağda, hızlı internet erişiminden yoksun olan ülkenin yerli otomobili olmaz. Hızlı internet erişiminden yoksun olan yerde inovasyon olmaz. Lafı olur da kendi olmaz. Hızlı internet erişimi toplumları ve ülkeleri birbirine bağlar. İnternette hızlı dolaşamayan eziktir ve ezik kalır. Bugün azıcık bu konuya takılayım.
[Devamı]
Zenginleri koruyalım, lütfen
Güven Sak, Dr.
27 Ocak 2012
"Bazı kesimlerin çağın nimetlerinden yoksun kalması acil bir mesele haline geldi."Bu günlerde zenginleri korumak ve de kollamak lazım. Nesilleri bir nevi tehlikede. Bir süreden beri dünyanın her tarafında sayıları giderek azalıyor. Sayıları azalıyor, ancak servetleri artıyor. Servet artık giderek daha az kişinin elinde toplanıyor. Maddi yoksunluk çekenlerin maddi yoksunluk çekmeyenlerden giderek daha fazla olduğu dünyada yaşıyoruz. Hal böyleyken şimdi bir de Başkan Obama’dan başlayarak millet bir nevi “zengin avı”na çıktı. Bir nevi, kıyamet alametleri belirdi. ABD Başkanı, “Nasıl askeri operasyonlarda hiçbir askeri cephe gerisinde terk etmemek esas ise, toplumda da hiç kimseyi geride, tek başına bırakmamak gerekir” dedi. Davos toplantılarının özü baktık ki gelir dağılımı oldu. Zenginler ot
[Devamı]
Metro olsa kadınlar çalışır mıydı?
Güven Sak, Dr.
24 Ocak 2012
"Kentlerdeki kadınlarımızın işgücüne katılmamasında metro eksikliğinin rolü vardır." Türkiye’nin iktisadi gündemi inanılmaz ölçüde fakirdir. Neden öyledir? Ben gündemdeki sığlığın, hükümetimizin, Türkiye ekonomisinin geleceğine yönelik bir iddiası ve projesi olmaması ile yakından alakalı olduğunu düşünüyorum. Sanki iddia imiş gibi ortaya atılan, İstanbul’un imarı ile ilgili projeleri ise yalnızca hüzün verici buluyorum. Bana “pathetic” geliyor. Yerli otomobil üretimi gibi bazı iddialar ise, dibi olmadığı için, pek bir balon duruyor. Son günlerde, merkez bankasının aleni politika hatalarını eleştirmeyi “faiz lobisi iş başında” adı altında yıldırtma girişimlerini ise pek bir “cin olmadan adam çarpma” numarası olarak görüyorum. Bence bu numaralar olsa olsa geleceğe yönelik iddia or
[Devamı]
Kemancılar farkı anlayamıyorsa S&P nasıl anlıyor?
Güven Sak, Dr.
21 Ocak 2012
İlginç bir dönemden geçiyoruz. Standard & Poor’s (S&P)’un Fransa, İtalya, Avusturya ve İspanya’nın da aralarında bulunduğu Avrupa ülkelerinin kredi notlarını düşürmesinin artçı sonuçlarını takip ediyor musunuz? Finans piyasalarının nasıl tepki verdiğinden bahsetmiyorum. İşin o kısmı aşikardır. Dolar cinsinden varlıklar için riskten kaçınmak her zaman iyi bir fikirdir. Ben asıl hükümetlerin tepkilerinden bahsediyorum. Hükümetlerin tepkilerini takip etmek gerçekten eğlenceliydi. Bana sorarsanız, bu ülkelerin içinde bulundukları durum en iyi yasın beş evresi ile anlatılabilir. İlk evre inkardır. Universite Libre de Bruxelles’den Victor Ginsburgh’un tepkisine bir bakın. Köşe yazısının başlığı şöyleydi: “Usta müzisyenler Stradivarius’u normal bir kemandan ayırt edemezken, S&P’nin i
[Devamı]
Ankara'nın metrosu aynen Lagos'unki gibi
Güven Sak, Dr.
20 Ocak 2012
Nijerya ve Türkiye, organizasyon kabiliyetleri yüksek olmadığı için ikinci kategorideki ülkelerdir. Hrant Dink davası sonuçlandı. Ne gösterdi? Söz konusu olan devlet ise Türkiye’de son on yılda essahtan değişen hiçbir şey yoktur. Nokta. Ankara metrosunun, istasyon sayısı açısından Nijerya’nın Lagos metrosu seviyesinde olması da, ortada devletle alakalı yapısal bir değişiklik olmaması ile yakından alakalıdır. Gelin bakın bu nasıl böyledir. Bu günlerde Nijerya devlet başkanı Goodluck Jonathan’ın başı dertte. Halbuki Nijerya’da bir ilki gerçekleştirmiş, demokratik bir seçimle işbaşına gelmişti. Geçenlerde bir başka ilki daha gerçekleştirmeye kalktı: Petrol fiyatlarındaki devlet desteğini kaldırdı. Sendikalar ayağa kalktı. Millet benzin sübvansiyonunu geri istedi. Aslında toplumun en yoksul ke
[Devamı]
Türkiye, Amerika'dan daha mı zengin?
Güven Sak, Dr.
17 Ocak 2012
Türkiye, Amerika'dan daha kötü bir vergi idaresine sahip olduğu için, benzini pahalı satıyor. New York geçen hafta sonu çok soğuktu. Öyle böyle değil, çok soğuktu. Arabanın termometresi eksi 6 diyordu. Ama havadaki yüksek nem ve sert rüzgâr onu daha bir soğuk yapıyordu. Bir nevi İzmir gibi yani. Bugün sizinle New York izlenimlerimi paylaşabilir miyim?
[Devamı]
Uludere’den çıkardığım dersler
Güven Sak, Dr.
14 Ocak 2012
Öncelikle, Uludere’de yaşananların ciddiyetini, Şırnak Valisi’nin basın açıklamasını duyduktan sonra idrak ettiğimi itiraf etmek isterim. Tamamen benim hatam. Bugün, müsaadenizle Türkiye uyruklu bir iktisatçı olarak Uludere olayıyla ilgili düşüncelerimden bahsetmek istiyorum. Vali’nin yaptığı basın toplantısının amacı, olayda ölen Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının sayısının ilk önce açıklandığı gibi 35 değil 34 olduğunu açıklamaktı. Açıklamada özetle şöyle deniyordu: “Bir vatandaşımızın uzuvlarının yanlışlıkla bir başka vatandaşımızın uzuvlarıyla karıştığı anlaşılmıştır. Bu çerçevede, olaylarda hayatını kaybedenlerin sayısı 35 değil 34 olarak belirlenmiştir.” Korkunç, değil mi?
[Devamı]
Kuzey Marmara Otoyolu iyi fikir midir?
Güven Sak, Dr.
13 Ocak 2012
Bütün rüyalarımızın İstanbul'u imar etmekle ilgili olması hastalıklı bir durumdur. İstanbul Boğazı üzerine düşünülen üçüncü köprüyü de içeren Kuzey Marmara Otoyolu’nun tahmini maliyeti 5 milyar dolar civarındaydı. Geçen gün yapılan ihaleye hiç teklif gelmedi. Ben bunun 2012’de ekonomik olarak neleri beklememiz gerektiği konusunda ilk alamet olduğunu düşünüyorum. Ben size boşuna “Bu yıl eldekini çoğaltma değil, muhafaza etme yılı” demiyorum. Neyse bugün derdim sizlere yeni bir “Pastırma yazının sonunda ne gelir?” yazısı yazmak değil. Uzatmayayım. Bugün otoyolun bizatihi kendisi üzerinde durmak istiyorum. İki yazıdır Türkiye’de kentleşme ile ilgili birkaç noktanın altını çizmeye çalışıyorum. Bugün Kuzey Marmara Otoyolu vesilesiyle devam edeyim müsaadenizle. Mesele şudur: Kuzey Mar
[Devamı]
Türkiye'de Shenzen olur mu?
Güven Sak, Dr.
10 Ocak 2012
Gelin adını koyayım: Bursa'nın, Diyarbakır'ın ve Gaziantep'in güdük kalmasının nedeni Türkiye'nin idari yapısıdır. Geçen gün size “Bursa neden böyle güdük kaldı?” diye sormuştum. Argüman şöyleydi: Amerika’nın dördüncü büyük şehri Dallas, Amerika’nın en kalabalık şehri New York’un üçte biri kadardı. Türkiye’nin dördüncü büyük şehri Bursa ise ola ola Türkiye’nin en kalabalık şehri İstanbul’un altıda biri bile olamıyordu. Mesele Bursa’nın küçüklüğü değildi. İstanbul fazla iriydi. Herkes İstanbul’da toplanıyor, diğer yerlerde bir beceri açığı ortaya çıkıyordu. Derdim esasen buydu. Peki, ne yapmalı? Gelin bugün size daha doğrudan bir sorayım: Türkiye’den, Çin’in ekonomik büyümesini tetikleyen Shenzen bölgesine benzer bir bölge çıkar mı? Honduras‘ta şimdilerde yapılmaya çalışıldığı gib
[Devamı]
Bursa neden güdük kaldı?
Güven Sak, Dr.
06 Ocak 2012
Bursa, Gaziantep ve Diyarbakır güdük kaldığı için İstanbul bu kadar irileştiği için biz böyle vasat kaldık. Orada bir memleketin kısır mı kısır ve de siyasi mi siyasi gündeminden kafanızı kaldırıp etrafa bakıyor musunuz? Bakın. Ben her baktığımda, Türkiye’nin bir türlü 21. yüzyıla ulaşamadığını düşünüyorum. Biz 21. yüzyılda hâlâ 19. yüzyılın gündemi ile uğraşıyoruz. Uğraşıyoruz ama hem 19. yüzyıldan kalma meselelerde bir parmak yol alamıyoruz, hem de 21. yüzyılı da ıskalama riski ile karşı karşıyayız. Ben Türkiye’nin bu günlerde üstünde düşünmesi gereken meselenin başlıktaki mesele olduğunu düşünüyorum. Bugün içinde debelendiğimiz 19. yüzyıldan kalma tarihi meseleler de dahil, sorunumuzun Bursa’nın küçük kalması ile bağlantılı olabileceğini hiç düşündünüz mü? Bana öyle geliyor. G
[Devamı]
