Türkiye’nin büyük işletmeleri dünyadan, KOBİ’leri bir başka gezegenden
Güven Sak, Dr.
17 Kasım 2014
Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD)’nin 2014 yılında yayımlanan Türkiye Araştırması’na hiç bakma fırsatınız oldu mu? Bence bir bakın. İçinde geyik yok, analiz var. Çalışma, bu yılın Temmuz ayında yayımlandı. Ben geçenlerde maden kazaları ve pisipisine yaşanan madenci ölümleri üzerine düşünürken bu çalışmayı hatırladım. Şirketlerimizin küçüklüğünü ve Türkiye’nin parçalanmışlığını anlatıyordu. Gündem için son derece faydalı bir çerçeve çizdiği kanaatindeyim. Araştırmaya göre Türkiye’nin KOBİ’leri sanki bir başka gezegenden gelmiş gibi duruyor. Müsaadenizle meramımı anlatayım. Sonra hep birlikte bir düşünelim.
[Devamı]
Bu kadar küçük şirketlerle ve bu kadar kısa yatırım ufkuyla iş güvenliği olmaz
Güven Sak, Dr.
14 Kasım 2014
Türkiye’de iş sağlığı ve iş güvenliği söz konusu olduğunda temel problemimiz nedir? Evvelki gün Sayın Başbakanımız da altını çizdi. Türkiye’nin temel meselesi, zihniyet meseledir. Madencilerimizin, inşaat işçilerimizin göz göre göre kaybedilmesini önlemenin yolu zihniyet değişimidir. Zihniyet değişimi herkes için geçerlidir.
[Devamı]
Kimse işçi ücreti ucuz diye bir ülkeye yatırım yapmaz
Güven Sak, Dr.
13 Kasım 2014
Geçen hafta Çin’in en güneyinde, Hainan Adası’nın merkezi Haiku’da en çok dikkatimi çeken şey boş binalardı. Kocaman kocaman apartman blokları boş duruyordu. Villalardan oluşan kocaman siteler vardı deniz kenarında. Onlar da boştu. Öyle böyle değil, epeydir boş duruyorlardı. Gördüklerimin tamamı boş durmaktan yıpranmış, eskimişti. Sonra Pekin’de, devletin düşünce kuruluşunda anlattılar. Hainan’da emlak balonu 1990’ların başında patlamıştı. Yerel idarenin finanse ettiği evler öylece boş kalmıştı. Hasar verilmiş, etki zaten geride kalmıştı. Çin’de kredi sistemi de mülkiyet meselesi de tam bizim bildiğimiz gibi değildi. Balonun patlamasının etkisi öyle tam da Batı’daki gibi olmuyordu. O evlerin yoğunluğunu gördükten sonra, insan konut balonunun nasıl bir şey olduğunu daha iyi anlıyor. Bizim b
[Devamı]
Türkiye, dünyanın kıyısındadır
Güven Sak, Dr.
11 Kasım 2014
Yine öyle oldu. Yine ben, “Türkiye dünyanın neresindedir?” sorusunu hatırladım. Yine aklıma “Türkiye, dünyanın kıyısında bir ufak kasabadır” cümlesi oturdu. Düzelteyim: “Türkiye, etrafında olup bitenlerden bihaber, kendi içine kapalı bir ufak kasabadır.” Dünyanın iktisadi merkezi, Türkiye civarında olmasına rağmen, Türkiye küresel değer zincirlerinden pay alamamaktadır. Gelin yine ne olduğunu size bir anlatayım.
[Devamı]
Dönüşüm programları çerçevesi doğru ve geçerlidir
Güven Sak, Dr.
10 Kasım 2014
Hükümetimiz geçen hafta esas meseleye, ekonomiye döndü. Bence pek de iyi yaptı. Üzerinde çalışılan 25 dönüşüm programından 9’una ilişkin eylem planlarının ilk halleri açıklandı. Böyle bir paket değişik açılardan ele alınabilir. Öncelikle bu paket ile ortaya konulan reform çerçevesi, dünyanın bugünkü ortamında Türkiye ekonomisinin ulaştığı gelişme aşamasında geçerli midir? İkincisi, reform çerçevesi doğru bile olsa, ortaya konulan hedeflere yayımlanan eylem planları ile ulaşılabilir mi? Üçüncüsü, reform sürecinin sağlıklı yönetimi açısından bakıldığında, her bir dönüşüm programı, izlemeye imkân verecek somut kriterlere sahip midir? Dördüncüsü, eylem planları amaca uygun tasarlandığında Türkiye ekonomisi ne tür bir yeni patikaya oturabilir? Beşincisi, Türkiye böyle kapsamlı bir reform progra
[Devamı]
Çin yoksulluğu azalttı ama adaletsizlikte Türkiye ve Amerika’yı yakaladı
Güven Sak, Dr.
04 Kasım 2014
Hafta sonu Çin’in en güneyindeydim. Hainan Adası, Güney Çin Denizi’ne bakıyor. Hainan’ın merkezi Haikou’da düzenlenen bir toplantıda, Çinli konuşmacıları dinledim. Herkes Amerikan Merkez Bankası’nın parasal genişleme sürecini sona erdiren kararlarından dolayı tedirgindi. Dinlerken insana bir nevi, “Hoppala paşam, Malkara Keşan” havası geliyordu.
[Devamı]
Avrupa’nın bankalarla derdi artık biter mi?
Güven Sak, Dr.
03 Kasım 2014
2008 krizi, finansal sistemin kendi işlevini unutmasından çıktı. Zira finansal sistemin temel işlevi, riskleri doğru fiyatlandırmaktır. Riskler doğru tanımlanıp şeffaf olduğunda kaynaklar doğru dağıtılır. Böylece herkes riskine katlanabileceği projelere kaynak aktarır. Yatırımlar ancak böyle finanse edilir. Ama 2008 krizinde finansal sistemin riskleri doğru fiyatlandırmadığını gördük. Yüksek riskli, geri ödenmesi zor kredileri iyidir diye paketleyip sattıkları ortaya çıktı. Hatta “bir başka isim altında paketleyip satarız, nasıl olsa kimse anlamaz” diye kredi alamayacak kişilere kredi verdikleri de ortaya çıktı. Riski görünür hale getirmek yerine giderek daha görünmez hale getirmek için çalıştıkları anlaşıldı. Sonra birden riski perdelenmiş menkul kıymetlerin hangi bankanın bilançosunda ol
[Devamı]
Çin 2007'den beri madenci ölümlerini yüzde 80 azalttı
Güven Sak, Dr.
31 Ekim 2014
Cumhuriyetimiz 91 yaşına geldi ama yazık ki biz bu 91 yılda hatalarımızdan ders çıkarmayı öğrenemedik. Cumhuriyet bütün bunlara rağmen 91. yaşını kutlamayı hak ediyor. Peki, ya biz? Ermenek maden kazası, Soma’dan beri hiçbir şey yapmamış olduğumuzu bir kez daha gösterdi. Hepimizi utandırdı. Düzelteyim, İstanbul’daki asansör faciasını da eklerseniz aslında hepimizi bir kez daha utandırdı. Diyeceksiniz ki, utandırdı da ne oldu? Yine her taraf çok lafla doldu. Her boydan siyasetçiden bol bol talimat dinledik. Sonuç ortada, icraat yok. Madenci ölümleri azalmadan devam ediyor.
[Devamı]
Petrol fiyatlarındaki düşüş, Türkiye’nin göreli görünümünü olumlu etkiler
Güven Sak, Dr.
30 Ekim 2014
Daha Temmuz ayında Brent tipi petrolün fiyatı 115 dolar civarındaydı. Aradan üç ay geçti. Ekim itibariyle, aynı tip petrolün fiyatı 85 dolar civarına indi. Petrol fiyatları üç ay içinde neredeyse üçte bir oranında azaldı. Şimdi gözler Kasım ayında yapılacak Petrol Üreten Ülkeler (OPEC) toplantısına çevrildi. Herkes bu hareketin ne kadar kalıcı olduğunu anlamaya çalışıyor. Petrol fiyatlarındaki azalma Türkiye için hem iyi hem de kötü haberdir. Ben buradaki iyi ile kötünün esasen birbirini dengeleyeceği kanaatindeyim. İyi etki, kötü etkiyi dengeler. Ancak petrol fiyatlarının düşüşü, Türkiye’nin başka ülkeler arasındaki göreli görünümünü olumlu yönde değiştirir. En azından bana öyle geliyor. Gelin, nedenine bakalım.
[Devamı]
2007’den beri cep telefonu faturaları yüzde 50 arttı
Güven Sak, Dr.
28 Ekim 2014
Amerikalılar 2007 yılında cep telefonu faturasına yılda ortalama 600 dolar harcıyormuş. 2013 yılında bu ortalama tutar 900 dolara yükselmiş. Apple, iPhone (ay-fon)’u 2007 yılında piyasaya çıkardı. Buna göre, ay-fon piyasaya çıktığından beri milletin telefon faturası yarı yarıya artmış. Neden? Ay-fon ile birlikte daha önceden telefon hattı üzerinden yapmadığımız bir sürü işi artık telefonlarımızla yapmaya başladık. Bu nedenle etrafı bir sürü mobil telefon uygulaması sardı. Gelin bir düşünün. Artık telefonlarımız vasıtasıyla hava durumunu öğreniyoruz. Araba kullanırken yol tarifini telefondan alıyoruz. Yemek tarifleri için sadece cep telefonumuzu kullanır olduk. Gazete, dergi okumayı hiç saymıyorum. Bilet almaktan tutun da daha sayamadığım pek çok işi artık cep telefonundan yapıyoruz. Daha
[Devamı]
