Bir milyar şişman insan iktisatçıları sevmemeye zaten delildir
Güven Sak, Dr.
05 Eylül 2009
Yok canım, bütün iktisatçılar şişman değildir. Hepsi bana benzemez ve de sayıları Allah'a şükür daha bir milyara filan varmış da değildir. Yoksa pazarımız pek bölünürdü doğrusu ya. Geçenlerde bıraktığımız "kimse iktisatçıları sevmiyor" meselesinde, işte bu bir milyar şişman insan iktisatçıların başarısızlığına bir başka kanıttır. İktisatçıları sevmemek için kriz bir dizi kocaman delil getirmiştir. Ama bakın hayatın daha içinden deliller zaten eskiden beri mevcuttur. Gelin bakın bir milyar şişman insan niye iktisatçıları sevmemek için bir delil sayılır. Merak edenleri aşağıya bekleriz efendim. Bir milyar şişman insan neden iktisatçıları sevmemeye delil olabilir. Gelin ilk tespitten başlayalım. İlginç bir dönemde yaşıyoruz. Bu çağ kilo fazlalığı olanların sayısının açlık çekenle
[Devamı]
IMF ile anlaşmamış olmanın ilk maliyeti işsizlik rakamlarında
Güven Sak, Dr.
03 Eylül 2009
Geçenlerde New York Times'ta (NYT) Türkiye ile ilgili çıkan haber analizi okudunuz mu? Analizde IMF ile anlaşma yapmayarak kumar oynayan Türkiye hükümetinin girdiği bahsi şimdilik kazanmış göründüğünün altı çiziliyordu. Vurgu "şimdilik" üzerindeydi ama özellikle malum medyada haber bir zafer çığlığı gibi manşetlerde patladı. Haber analize göre kur beklendiği gibi patlamamıştı. Faiz oranları düşmüştü. Borsa ise rekor üstüne rekor kırıyordu. Demek ki hükümet bahsi kazanmıştı. NYT'nin analizi ekonomideki paradigma değişikliğinin yalnızca Türkiye'de değil, dışarıda da yeterince kavranmamış olduğu gerçeğini pek güzel yansıtıyordu. Hatırlayın, "kavramların eski tadı yok" diye kaç kere yazdık. 2008 yılında bu krizin bizim alışmadığımız bir yavaş ölüm senaryosu içerdiğine kaç kere deği
[Devamı]
Japonya'da dönem değişti
Güven Sak, Dr.
01 Eylül 2009
Beklenen oldu. Japonya'da yaklaşık elli yıldır ülkeyi yöneten Liberal Demokratlar iktidarı kaybetti. Bundan böyle Demokratik Japonya Partisi ülkeyi yönetecek. Eski başbakanlardan Junichiro Koizumi Liberal Demokratlar'ı 2005 yılında büyük bir zafere götürmüştü. Şimdi aynı başarıyı Demokratik Japonya elde etti: 480 sandalyenin yaklaşık 308'ini aldı. Liberal Demokrat Parti'nin (LDP) son kullanma tarihi dolalı epey olmuştu zaten. Ama bilinenin gerçekleşmesi en az bir on yıl aldı. Niye böyle oldu? Amerika Birleşik Devletleri'nde (ABD) iktidar Cumhuriyetçiler'den Demokratlar'a geçtiğinde olup bitene "iktisadi kriz iktidarları sallıyor" diye bakmamıştık. Cumhuriyetçiler'in iktidarı terk etmeleri için birden fazla sebepleri vardı. Peki, şimdi Japonya'ya bakıp aynı iddiayı ortaya koyabi
[Devamı]
Bakın Facebook'ta kesinlikle ilk ondayız
Güven Sak, Dr.
29 Ağustos 2009
Bu topraklarda yaşayanların tükenmez bir en başlarda olma tutkusu vardır. Birinci gelmek, olmadı ilk beşe girmek, beceremezsek ilk ona dahil olmak her zaman için önemlidir. Ne bileyim işte, öyle bir şeydir. Dünyanın on yedinci büyük ekonomisine sahibiz muhabbetinin kaynağı buradadır. Avrupa ekonomilerine bakıldığında ise Avrupa'nın altıncı büyük ekonomisiyizdir. "Peki, biz kaçıncıyız?" diye saymayı sevenlere biz de bir sıralama verelim bugün. Efendim, sanal malumat paylaşma sitesi Facebook'ta durumumuz gayet iyi görünüyor. Kesinlikle ilk ondayız efendim. Gelin bunun manası üzerine biraz düşünelim bugün müsaadenizle. Bu, şimdi iyi bir şey midir, yoksa kötü müdür? Önce, "Nereden çıkardın şimdi bunu" diyenlere birkaç kaynak sayalım. Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu'nun bastırdığı Tü
[Devamı]
Bernanke yeniden atanırken mesele nedir
Güven Sak, Dr.
27 Ağustos 2009
Amerikan Merkez Bankası (FED) Başkanı Ben Bernanke, bir dönem daha başkanlığını devam ettirecek. Bernanke, 1930'lardaki "Büyük Depresyon" dönemi üzerine çalışmış bir akademisyendi. Şimdi ise "Büyük Depresyon"dan seksen yıl sonra başlayan bir yeni iktisadi durgunluk döneminde iktisat politikalarının tasarımı ve uygulamasında kilit bir rol oynuyor. Ne denir? Hayat işte böyledir. Talihli insan, hayatı boyunca hazırlık yaptığı bir konuda sorumluluk üstlenmiş olan insan değil midir? İşte Bernanke talihli bir insandır. Yıllar boyunca üzerinde düşündüğü bir konu, bu günlerde hepimizin hayatını olumsuz etkilemeye başlamışken, o, yıllardır düşündüklerini hayata aktarabilecek, hepimize liderlik edecek bir konumdadır. Ne mutlu! Peki, Bernanke'nin yeniden atanıyor olması insanın aklına nel
[Devamı]
Bu işte banka hissedarlarının hiç mi suçu yoktur?
Güven Sak, Dr.
22 Ağustos 2009
Amerika'da bir de bu tartışma çıktı: Peki, muhtaç duruma düşen bankaların hissedarları kriz sonrasına hiçbir şey olmamış gibi mi geçecekti? Doğrusu ya, soru meşru bir sorudur. Madem ortada kötü yönetilen bir işletme vardır, o kötü yönetilen işletmenin kötüye gidişini engelleyebileceği halde engellemek için çaba harcamayan herkes ortadaki kötü yönetime iştirak etmiş sayılır. Amerikan Merkez Bankası (Federal Reserve), on iki adet bölgesel merkez bankasını bir araya getiriyor. Bunlardan Kansas City Merkez Bankası tam otuz bir yıldır Jackson Hole'da profesyonel bir konferans tertipliyor. İktisatçıları ve merkez bankacıları bir araya topluyor. Geçen hafta Amerikan Merkez Bankası Başkanı Bernanke'den Avrupa Merkez Bankası Başkanı Trichet'ye herkes Wyoming eyaletindeki bu tatil bel
[Devamı]
Eximbank, Merkez Bankası'ndan daha önemlidir
Güven Sak, Dr.
20 Ağustos 2009
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) faiz indirmeye devam ediyor hâlâ. Peki, bunu "işler yolunda" diye mi yapıyor? Hayır. Tam tersine, reel sektör açısından bakıldığında işler yolunda gitmediği için TCMB faiz indirmeye devam ediyor. Ne yapsın? Elinde tek bir enstrüman var, o da uysa da uymasa da işte onu kullanıyor. Biz içinde bulunduğumuz dönemde, reel kesimde yakın dönem büyümesi açısından Eximbank'ın TCMB'den daha önemli olduğunu düşünüyoruz. Ya da başka bir deyişle TCMB'nin Eximbank kadar önemli olmadığına inanıyoruz. Gelin bakın neden böyle düşünüyoruz. Şimdi müsaadenizle sırayla gidelim. İlk nokta şudur: Önümüzdeki dönemde matematiksel bir toparlanma olacaktır olmasına ama bu arada iç talep pek de güçlü seyredecek gibi görünmemektedir. TCMB, son Para Politikası Kurul
[Devamı]
Sankopark'ı gördünüz mü?
Güven Sak, Dr.
15 Ağustos 2009
Siz hiç son zamanlarda Gaziantep'e gittiniz mi? Gidip de Sankopark'ı gördünüz mü? Ben gittim. Gördüm. Sankopark bana, sanayinin Anadolu'ya yayılmasında mayanın tutmuş olduğunun bir simgesi gibi geldi. Turgut Özal reformlarının bu topraklarda kök saldığının bir göstergesi gibi duruyordu. Sankopark'ı görünce, Gaziantep Sanayi Odası'nın Akıllı Sanayi Projesi'ni daha iyi anladım. Bakın Sankopark'ı görmek bana neler düşündürdü. Önce "Yahu, nedir bu Sankopark?" diyenler için iki not düşelim. Efendim, Sankopark Gaziantep'in yeni alışveriş merkezidir (AVM). Bu yılın nisan ayında, Sayın Başbakanımız tarafından açılmıştır. Dört katlı kocaman bir AVM'dir. Geniş bir atriumla içeri girilir. Sonra dört adet de ikincil atriumlara sahiptir. Sankopark, İstanbul, Ankara, İzmir'de karşılaşabilec
[Devamı]
Dün yediğin hurmalar bugün bir yerlerini tırmalar
Güven Sak, Dr.
13 Ağustos 2009
Karışık bir dönemin içinden geçiyoruz. Olmadık işler oluyor. Haziran ayında, "Aman Allah'ım, sana şükürler olsun, yalnızca yüzde 10 küçüldük" diye seviniyoruz. Etrafta, bir yandan yoğun bir anlamsız "Hadi yine iyisin, iyisin, dipçik gibisin maşallah" propagandası var. Öte yandaysa bir "yandık, bittik, mahvolduk" havası. Böyle bir ortamda ne yapılacağını belirlemek önemli. Ama etraftaki malumat kirliliği değil karar almayı, düşünmeyi bile zorlaştırıyor. O vakit, öncelik belirleyebilmek mümkün olmuyor. Bugün gelin, ihracat pazarlarını korumak neden Türkiye'nin önceliğidir ona bakalım ve bir sonuç çıkaralım: Türkiye'nin yoğun bir ihracat teşviki sistemine ihtiyacı vardır. Bugün önemli olan, var olanı korumaktır. Zaman atılım yapma zamanı değildir. Buyurun bakalım. İktisadi krizler
[Devamı]
Kavramların eski tadı yok
Güven Sak, Dr.
11 Ağustos 2009
Geçen hafta, içinde bulunduğumuz iktisadi durgunluk döneminde kavramların eski tadının kalmadığını vurgulamaya başlamıştık. Eskiden bildiğimiz bir dünya vardı. Enflasyon aşağı düşünce anlamı belliydi. Faiz inerse ne olduğunu anlayıverirdik. Kurdaki değerlenmenin bile istikrara yönelik belli bir manası olurdu. Her alet ve/veya gösterge genel kabul gören bir kavramsal çerçeve içinde mana ifade ederdi. Bu, artık dündü ve şimdi bitti. Şimdi elimizdeki aletlere yeni manalar yükleyecek bir yeni kavramsal çerçeveye ihtiyacımız var. Aksi takdirde elimizdeki göstergeler bizi cehenneme doğru götürürken, keyfimiz son derece yerinde olabilir. Peki, nedir bu yeni dönemin özelliği? Yeni dönem bir iktisadi durgunluk dönemidir. İktisadi durgunluk döneminin belirgin özelliği ise istihdam kayıp
[Devamı]
