Tüm uluslararası kuruluşlar 2008 yılında dünya ekonomisinin yavaşlayacağını öngörüyor. IMF, 2007 yılında yüzde 5,2 olarak tahmin ettiği dünya ekonomisinin büyüme hızının 2008 yılında yüzde 4,8'e ineceğini düşünüyor. OECD'nin tahminleri de aynı yönde. OECD de IMF de ABD ekonomisinin 2008'deki büyüme hızını yüzde 1,9 olarak tahmin ediyorlar. Ancak IMF'nin 2007 için verdiği büyüme tahmini (yüzde 1,9) OECD'ninkinden (yüzde 2,2) daha düşük. Sanki IMF, ABD ekonomisinin 2007'de hız keseceği ve bu düşük hızda 2008'de devam edeceği kanısında. Oysa OECD, ABD ekonomisinin 2008'de de yavaşlamaya devam edeceğini düşünüyor gibi. Dünya Bankası'nın tahminleri ise OECD'ninkine uyuyor. Burada ilginç olan ABD'nin büyüme hızının 2008'de fazla düşeceğinin öngörülmemiş olması. Bu kuruluşların üzerinde asıl anlaştıkları nokta ABD'nin büyüme hızındaki asıl düşüşün 2007'de gerçekleştiği. Çünkü söz konusu kuruluşlar, 2006 yılı için ABD büyüme hızını epeyce yüksek; yüzde 2,8 (Dünya Bankası) ile yüzde 2,9 (OECD ve IMF), veriyor. Euro bölgesi için her üç uluslararası kuruluş da büyüme hızındaki düşüşün ABD'den daha fazla olacağı konusunda fikir birliğine ulaşmışlar gibi. Tahminleri, bu bölgenin büyüme hızının 0.4 (IMF) ile 0.7 (OECD) puan arasında düşeceği. Başka bir deyişle Euro bölgesinin 2008 yılında büyüme hızının yüzde 1,9-2,1 arasında kalacağı tahmin ediliyor. Özetle bu kuruluşların öngörülerine göre gelişmiş ekonomiler önümüzdeki yıl yüzde 2 dolaylarında büyüyebilecek. Peki dünya dış ticaretine ne olacak? Dünya Bankası'nın tahminlerine göre dünya dış ticaret hacmi 2006'da yüzde 10,1 büyümüştü. 2007 de yine dünya dış ticareti için hızlı bir büyüme yılıydı (yüzde 9,2). Ama Dünya Bankası, 2008 yılı için dünya ticaret hacminin ticaret hacminin ancak yüzde 7,6 artacağını tahmin ediyor. Büyüyebilmek için ihracattan umut besleyenler için iyi bir haber değil. Teselli arayanlar ise IMF'nin Ekim 2007'de yayımladığı World Economic Outlook adlı dokümanına bakabilir. IMF'ye göre dünya dış ticaretindeki artış hızı zaten 2007'de yüzde 6,3'e düşmüş. IMF 2008'de daha fazla daralma beklemiyor. Hatta dünya ticaret hacminin 2008'de, 2007'nin üstünde (yüzde 6,9) artacağını düşünüyor. Görüldüğü üzere uluslararası kuruluşların tahminleri tam birbirinin aynı değil ise de birbirlerine yakın. Tüm uluslararası kuruluşlar 2008'de dünya ekonomisinde bir yavaşlama bekliyor. Bunun öncülüğünü ise gelişmiş ülkeler yapıyor. Büyüme hızındaki düşüş ölçüt alınırsa Euro bölgesi, ABD'ye oranla, büyümede daha çok ivme kaybedecek gibi görünüyor. Ama sadece ivme kaybı söz konusu, duraklama ya da gelir düşüşü öngören yok.
Oysa mali piyasa oyuncularında tamamen farklı bir hava hâkim. Bu haftaki haberlere bakılırsa mali piyasalardaki oyuncular bu tahminlerin hiçbirisine inanmıyor! Herkesin yüzünden düşen bin parça. Uluslararası kuruluşların tahminlerin en kötüsü tutsa, mali piyasa oyuncuları bayram edecekler. Yorumlara bakarsanız dünya ekonomisi bırakın daha düşük hızda büyümeyi, tepe üstü çakılmak üzere. Üstelik mali piyasa oyuncularında bu hava yeni de değilmiş. Avrupa Merkez Bankası'nın Aralık 2007'de yayımladığı bir çalışmaya göre hem ABD'de hem de Avrupa'daki bankalar, ekonomik gidişe ilişkin bekleyişleri kötüleştiği için 2007'nin 3'üncü çeyreğinde kredilerini kesmeye başlamış. Burada bir gariplik yok mu? Uluslararası kuruluşların mı olup bitenden haberi yok, yoksa "gelişmiş" dünyanın "ileri" mali sisteminin oyuncuları mı ruhsal bunalım geçiriyor? İkisi de bizim için kötü haber...
Bu yazı 18.01.2008 tarihinde Referans Gazetesi'nde yayınlanmıştır.
