TEPAV’ın düzenlediği 2. Merih Celasun’a Saygı Günü’nün konuğu olan Acemoğlu,Türkiye’nin demokratikleşme sürecinin çok yavaş ve risklerle dolu olacağını söyledi.

ANKARA – İki kez Nobel Ödülü’ne aday gösterilen Massachusetts Teknoloji Enstitüsü (MIT) Ekonomi Profesörü Daron Acemoğlu, Türkiye’de ekonominin geleceği için ekonomik verilerin değil siyasi risklerin nasıl yönetileceğinin daha önemli olduğunu söyledi.

TEPAV'da 20 Haziran 2012 Çarşamba günü "Merih Celasun'a Saygı Günü"nün ikincisinde konuşan Acemoğlu, Türkiye’de kapsayıcı ve dışlayıcı kurumların hep bir arada olduğunu söylerken, ülkede demokrasiye doğru atılan adımların son 15 yılda daha fazla hızlandığını ancak bunun uzun ve risklerle dolu bir süreç olacağını belirtti. “Askeri gücün politikadan çıkması çok önemli ama askerler çıktı, yerine demokratik biçimde seçilmiş bir hükümet geldi diye bu Türkiye’nin demokratik ve kapsayıcı olduğu anlamına gelmez” dedi. Prof. Acemoğlu, demokratikleşme sürecinde bir partinin ya da kişilerin gücü daha çok kullanıp kapsayıcı kurumları zayıflatma riskine karşı uyardı ve “Türkiye de bu riski nasıl yönetecek, bu çok önemli” dedi.

Daron Acemoğlu, askerin siyasetten çekilmesinin ardından bu kez yeni otoriter ve dışlayıcı kurumların ortaya çıkıp çıkmayacağı sorusunun cevabının ekonominin geleceği için şu anki cari açık ve faizin ne olduğundan çok daha önemli olduğunu vurguladı.

Katılım çok yüksek oldu

Ekonomi politikasında bilimsel düşünceyi temel alarak yaptığı çalışmalarla Türkiye'nin yaşadığı yapısal problemlere çok önemli çözümler getiren Prof. Dr. Merih Celasun adına bu yıl ikincisi yapılan anma gününe, katılım oldukça yüksekti. Etkinliğe Merih Hoca’nın aralarında siyaset, akademi ve bürokrasiden önemli isimlerin olduğu öğrenci ve dostları ile Daron Acemoğlu’nu dinlemek isteyen çok sayıda öğrenci ve akademisyen ilgi gösterdi.

Acemoğlu, son kitabını anlattı

2010 yılında yapılan ilk saygı gününde Harvard Üniversitesi Profesörü Dani Rodrik tarafından verilen “Merih Celasun’u Anma Dersi”nin bu yılki konuğu olan Profesör Daron Acemoğlu, James Robinson ile kaleme aldığı son kitabının da adını taşıyan "Bazı Milletler Neden Başarısız Olur?/Why Nations Fail?” başlıklı bir sunum yaptı.

Acemoğlu, konuşmasında, ekonomik kurumların nasıl işleyeceği ve nasıl bir evrim sürecinden geçeceği noktasında siyasete ve siyasi kurumların önemine işaret etti. Yoksul ve zengin milletler arasındaki farkı açıklarken kapsayıcı (inclusive)  ve dışlayıcı (extractive) kurum ayrımından bahseden Acemoğlu, kapsayıcı kurumları “bir ulusun yeteneğini en iyi şekilde göstermesini sağlayacak eşit şartlar sağlayabilen kurumlar” olarak tanımladı. Acemoğlu, bu kapsamda Kuzey ve Güney Amerika’ya ilişkin örnek olay incelemelerini katılımcılarla paylaşırken, “Arap Baharı” olarak adlandırılan bölgedeki son gelişmelerle ilgili tespitler de yaptı.

Acemoğlu, bir soru üzerine şöyle konuştu:

“Herkes Çin’den bahsediyor ama ondan da önce daha çarpıcı bulunan ve 40 sene çok hızla büyüyen Sovyet Rusya vardı. O zaman birçok insan bu sistemin çok iyi olduğunu düşündü. Tabii orada sistem dışlayıcı kurumlardı ve tüm güç siyasi partinin elindeydi.Teknolojiyi getirip yeni ürünler üretemeyince tamamen ortadan kalktı. Çin’de de benzer bir durum var ama örneğin orada büyük reformlar oldu. Buna rağmen Çin dışlayıcı kurumlar sistemi dahilinde bir büyüme yaşadı. Ancak Çin’de daha derin reformlar olmadığı ve insanların ekonomik ve sosyal etkinliklere girmeleri sağlanmadığı sürece problemler ortaya çıkacaktır”.

Acemoğlu’nun sunumunun videosuna ulaşmak için tıklayınız.

Etkinlikte anma dersi öncesinde dostları ve öğrencileri tarafından Prof. Dr. Celasun için anma konuşmaları da gerçekleştirildi. Paylaşılan anekdotlarla duygusal anların da yaşandığı bu bölümde TEPAV Direktörü Prof. Dr. Güven Sak, eski bakanlardan Oltan Sungurlu, TEPAV Etki Analizi Programları Direktörü Doç. Dr. Sibel Güven ve İktisat, İşletme ve Finans Dergisi Genel Yayın Yönetmeni Ali Bilge birer konuşma yaptı.

Sak: “İhmal edilen alanda ödül vermekten mutluyuz”

Sak, konuşmasında, Merih Celasun’a Saygı Günü’nün Türkiye ekonomisine ilişkin meselelerin tartışılabileceği bir platform olmasını istediklerini ve bu yıl ertesi gün de bir panelle sürecek etkinliğin sonraki yıllarda birkaç günü kapsayan etkinlik dizileri haline gelmesini hedeflediklerini ifade etti. Etkinlik çerçevesinde Türkiye ekonomisi üzerine yapılacak akademik çalışmaları destelemeyi ve bu çalışmaların daha geniş kitlelere ulaşabilmesine katkıda bulunmayı amaçlayan bir de ödül verileceğini hatırlatan Sak, “2011 Merih Celasun Ödülü”nü kazanan çalışmanın Türkiye’de çok ihmal edilen tarımda verimlilik konusunu ele almasından duyduğu memnuniyeti de paylaştı.

Güney California Üniversitesi'nden Prof. Dr. Ayşe İmrohoroğlu ve Prof. Dr. Selahattin İmrohoroğlu ile Merkez Bankası'ndan Dr. Murat Üngör'ü tarafından hazırlanan “Türkiye'de Tarım Sektöründe Verimlilik ve Büyüme" başlıklı söz konusu çalışma da etkinlik kapsamında ödüllendirildi. Düzenlenen "TEPAV Merih Celasun 2011 Ödülü Töreni"nde, Prof. Dr. Selahattin İmrohoroğlu bulunamazken, Prof. Dr. Ayşe İmrohoroğlu ile Dr. Murat Üngör’e ödülleri Prof. Daron Acemoğlu tarafından verildi. Törende aynı çalışma, “Celasun Ailesi Özel Ödülü”nü de İktisat, İşletme ve Finans Dergisi Genel Yayın Yönetmeni Ali Bilge’den aldı. Çalışma, 21 Haziran 2012 Perşembe günü gerçekleştirilecek panelle de kamuoyuyla paylaşılacak ve katılımcılarla tartışılacak.

TEPAV tarafından yayımlanan çalışma için tıklayınız.

Etkinlik, törenin ardından geçilen kokteyl ile tamamlandı. 

Etkinlikler ve ödül hakkında daha fazla bilginin yer aldığı Merih Celasun’a Saygı Günü web sitesine ulaşmak için tıklayınız.